CHÙA VIỆT

[dieuquang]

5/ CHÙA HỘI KHÁNH TỈNH BÌNH DƯƠNG

Ngôi chùa Hội Khánh tọa lạc dưới chân đồi, cách trung tâm thị xã Thủ Dầu Một 500m về hướng Đông, số 35 đường Bác sĩ Yersin, phường Phú Cường, Thị xã Thủ Dầu Một, là một công trình kiến trúc tôn giáo, nghệ thuật lớn nhất tỉnh, được công nhận DI TÍCH LỊCH SỬ – VĂN HÓA QUỐC GIA ngày 07/01/1993.

Chùa xây dựng từ thế kỷ XVIII (1741), 1861 chùa đã bị Pháp thiêu hủy. Đến năm 1868, chùa được xây dựng lại ở vị trí hiện nay với diện tích xây dựng 1.211m2. Năm 2007 chùa xây dựng thêm ngôi tháp 7 tầng cao 27 mét và tái tạo lại Phật tích “Tứ động tâm”, gồm có: Vườn Lâm Tì Ni (nơi Phật ra đời), Bồ Đề Đại Tràng (nơi Phật hành đạo), Vườn Lộc Uyển (nơi Phật thuyết đầu tiên), Ta La Song Thọ (đức Phật nhập niết bàn) có ý nghĩa sâu sắc về đạo pháp.
Năm 2008, Phật đài quy mô lớn, cao 22m được xây dựng ở khu đất phía trước chùa. Tầng trệt là dãy nhà chiều dài 64m, chiều ngang 23m dùng làm Trường Phật học, Thư viện … Tầng trên tôn trí đại tượng đức Bổn sư Thích Ca nhập Niết bàn cao 12m, dài 52m. Đây là một công trình mỹ thuật đáng tự hào của Phật giáo Bình Dương, được khánh thành trọng thể vào ngày Rằm tháng Hai năm Canh Dần (30-3-2010) mừng 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội.
Tuy đã được sửa chữa, trùng tu nhiều lần nhưng về cơ bản đây là ngôi chùa hiếm hoi vẫn còn giữ được phần lớn kiến trúc ban đầu. Nét nỗi bật của ngôi cổ tự này là giá trị phong phú về mặt lịch sử văn hoá, nghệ thuật kiến trúc, đặc biệt phần lớn những di tích, cổ vật hàng mấy trăm năm được bảo tồn lưu giữ cho đến nay. Hội Khánh còn được xem là ngôi chùa tiêu biểu cho đặc điểm chung của các ngôi chùa cổ Bình Dương

Về cấu trúc chùa gồm bốn phần chính: Tiền điện – chánh điện; giảng đường kiến trúc này có 92 cột gỗ quý; Đông lang và Tây lang chùa bố trí theo kiểu “sắp đôi” nối liền nhau với kiến trúc “trùng thềm, trùng lương”. Đây là biến tấu đặc biệt trong kiến trúc theo truyền thống chùa cổ xứ Nam Kỳ. Chánh điện với kèo cột, vách gỗ và ba bộ cửa bức màn, còn có gần 100 tượng gỗ, các vị La Hán và thập điện Minh Vương dáng vẻ khác nhau được tạo bằng gỗ mít sơn son thép vàng. Đặc biệt có hai bức phù điêu chạm hình 18 vị La Hán và các vị bồ tát, tạo nên một công trình điêu khắc tuyệt mỹ, có giá trị nghệ thuật cao mang đặc trưng của phong cách điêu khắc gỗ Bình Dương xưa. Đây là công trình mang dấu ấn những bàn tay tài nghệ độc đáo của lớp thợ xứ Thủ (TDM) ở cuối TK XIX (trong đó phải kể đến các thợ như thợ phèn, đường, Trương Văn Cang, Nguyện Văn Ba, Nguyễn Văn Xù, Sáu Nhồng, Chính Trí…)

Về phần liễn đối, thơ văn còn lưu giữ phong phú, giá trị khó có ngôi chùa nào sánh kịp. Nơi chánh điện có những câu liễn đối tiêu biểu cho đạo vị thiền học được nhiều người nhắc đến:

“Nhược thực nhược hư trúc ảnh tảo giai trần bất động

thị không thị sắc nguyệt xuyên hải để thuỷ vô ngân”

(Như thực như hư, bóng trúc quét thềm, bụi trần chẳng động.

Là không là sắc, ánh trăng xoáy biển, nước biển không nhồi)

Ngoài ra, nhiều người cũng nhắc đến câu đối của cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc còn lưu ở chùa Hội Khánh, với ý nghĩa ngôn từ hàm súc của thiền học: “Đại đạo quảng khai thố giác khuê đàm để nguyệt. Thiền môn giáo dưỡng, qui mao thằn thụ đầu phong” (Tạm dịch: mở rộng đạo lớn như sừng thỏ như mò trăng đáy nước. Nuôi dưỡng mái chùa như lông rùa như cột gió đầu cây).

Về phần nghệ thuật trang trí nội thất, tranh tượng tự khí thờ phượng được điêu khắc, chạm trổ rất công phu, sắc sảo… đặc biệt phải kể đến bộ bao lam “thập bát La Hán” (tạo tác 1921), bức phù điêu “tứ thời” ốp vào hai cột trước chánh điện; các bàn thờ chạm trổ tinh vi hoàn thành vào năm Ất Sửu (1925). Nhà chùa còn giữ được BỘ MỘC BẢN KINH cách đây trên 120 năm
Đại hồng chung của chùa được đúc vào năm Quí Mùi (1883) do Bổn đạo Dương Văn Lúa hiến cúng. Điều đó cho thấy đạo phật đã phát triển khá sớm và khá vững mạnh tại địa phương này.

Trong suốt 250 năm kể từ ngày thành lập chùa đã có 10 vị trụ trì . Chín vị đã mất được hỏa thiêu và tro được giử lại tại chùa . Các vị trụ trì quá cố gồm có: Thích Đại Ngạn, Thích Chân Kính, Thích Chánh Đắc, Thích Trí Tập, Thích Thiện Quới, Thích Từ Văn, Thích Ấn Bửu - Thiện Quới, Thích Thiện Hương and Thích Quảng Viên. Đương nhiệm trụ trì là Hòa thượng Thích Huệ Thông. Ngài cũng là Phó Trưởng ban thường trực Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Bình Dương.

Đã từ lâu, chùa Hội Khánh là một trung tâm tu học Phật giáo trong vùng. Nhiều thày đào tạo từ chùa đã ra mở chùa mới và trụ trí ở dó.
Một thày nổi bật từ chùa là Hòa thượng Thích Từ Văn được coi là thày dẩn đầu trong Phật giáo miền nam Việt Nam thời đó. Năm 1920 thày được mòi qua Marseille, Pháp để thuyết pháp. Thày là một người có công lớn trong việc thiết lập chùa Hội Khánh ở Marseille.


Phật đài mới xây và TƯỢNG PHẬT NHẬP NIẾT BÀN LỚN NHẤT VN
Tượng ở chùa Hội Khánh (Bình Dương) dài 52m, cao 12m, an vị trên độ cao của mái chùa cách mặt đất 24m, xung quanh là 840 cánh hoa sen và các chư tiên, đệ tử tề tựu.
Vừa qua, tổ chức Kỷ lục châu Á tại Ấn Độ đã công nhận tượng Đức bổn sư Thích ca nhập Niết ở chùa Hội Khánh (Thủ Dầu Một, Bình Dương) là tượng Phật nhập niết bàn trên mái chùa dài NHẤT CHÂU Á
Cầu thang chính đi lên tượng có 49 bậc tương đương cho 49 năm hành đạo của Đức Phật, dọc cầu thang và bao xung quanh là 52 ngọn đèn giả đá biểu tượng cho 52 phẩm vật dâng trong Hội Niết bàn.
Dưới chân bệ nằm của tượng có 20 bức phù điêu tái hiện hình ảnh Đức Phật từ khi đản sinh đến lúc nhập Niết bàn. Phía dưới bức tượng là hội trường, phòng học, thư viện.
Tượng được bố trí trên diện tích 3.200m2, nằm trong khuôn viên 13.000m2 giữa khu rừng dầu của chùa Hội Khánh, tỉnh Bình Dương.