TRUNG THU

[dieuquang]

TẾT TRUNG THU

Tết Trung thu là Tết của những cháu nhi đồng được sự chuẩn bị, chăm sóc của người lớn. Trẻ em ăn bánh, ngắm trăng và mơ màng về hình bóng chú Cuội dưới gốc cây đa nơi cung Hằng , nơi làm ra sự thích thú và tò mò.
Đồ chơi Tết Trung thu thuở xa xưa chủ yếu là đèn ông sao, trống ,lân,đèn xếp, đèn lồng dán giấy kiến…
Đêm Trung Thu, nhịp trống thùng thình, thùng thình… đi cùng với ánh đèn là bánh kẹo, trái cây ngọt ngào thấm đẫm vào cùng ánh trăng rằm vằng vặc, trong làn gió nhẹ đêm thu, tiếng đùa giởn của trẻ thơ.



Là thế giới kỳ ảo muôn màu của các bé. Thế giới ấy không chỉ lay động tâm hồn con trẻ mà còn quyến rũ người lớn cùng ùa vào cuộc chơi. Hình ảnh những người cha cặm cụi vót tre làm đèn ông sao,đèn bánh ú… những người mẹ chuẩn bị kẹo bánh cho con một Trung thu vui, ấm cúng. Trẻ con được vui chơi thỏa thích và được người lớn tặng bánh trung thu cùng những chiếc đèn trung thu truyền thống như đèn ông sao,đèn xếp hay sang hơn là các đèn dán giấy kính đỏ được làm hình thỏ , cá, xe…… Những bé đốt đèn cầy vào đèn, rồi cùng nhau đi cộ đèn từ làng trên xuống xóm dưới. Đây là những nét đẹp phổ biến của văn hóa Việt trong mỗi dịp Tết Trung thu thuở những thập niên 1970 trở về trước. Ngày ấy, mặt trăng hòa cùng thiên nhiên hình như sáng hơn.

Và đêm Tết Trung thu còn là dịp nhàn của nghề nông. Lúc này lúa vụ mùa đã vào đòng, chỉ chờ lên bông ra hạt, đón trăng xong , chuẩn bị ra đồng thu hoạch thành quả vất vả trong năm. Trẻ con trông trăng lên để bay bổng cùng cây đa, chú Cuội. Người lớn trông trăng kiếm tìm hy vọng cơm áo năm sau. Bằng kinh nghiệm dõi theo chu kỳ của tạo hóa, người xưa đoán định mùa vụ qua ánh trăng đêm Trung thu: trăng màu vàng trúng mùa tằm tơ, trăng xanh lục báo hiệu thiên tai, trăng màu cam đất nước thái bình thịnh trị hay “trăng quầng trời hạn, trăng tán trời mưa” Nhưng dù điềm lành hay điềm dữ, thì con người vẫn luôn đồng hành cùng trăng quanh năm suốt tháng, người và trời đất tự nhiên hòa hợp không thể tách rời.

Muốn ăn lúa tháng Năm, trông trăng rằm tháng Tám.
Tỏ trăng Mười Bốn được tằm, đục trăng hôm Rằm thì được lúa chiêm.

Chợt thấy buồn với sự phát triển của thời đại. Tết Trung thu nay đã đổi thay. Múa lân, múa sư tử, múa rồng mỗi ngày mỗi đẹp và hoành tráng thêm. Đèn lồng, đèn ông sao, … nhiều kiểu dáng mới lạ và hiện đại được thắp sáng bằng điện, bằng pin, lung linh rực rỡ hơn thắp bằng đèn cầy, đom đóm xa xưa. Nhưng tất cả các đồ chơi lại toàn của TQ bị cách tân thêm bằng các trò độc hại và súng ống giáo mác… Mâm bánh Trung thu thêm nhiều hương vị, màu sắc bởi các loại bánh được chế biến theo công nghệ tân thời, ngon miệng, bắt mắt mà độc hại.
Thế nhưng, ngày lễ Trung thu lại chỉ còn cảm nhận như một ngày lễ bình thường, người lớn thờ ơ, trẻ nhỏ không háo hức, trông mong như trước. Những thay đổi chuyển biến trong đời sống Việt,dưới sự ảnh hưởng của văn hóa phương Tây và các văn hóa ngoại nhập khác, nét truyền thống cổ truyền đang dần bị phai nhạt. Vì vậy mà Tết Trung thu ngày mỗi dần xa vẻ đẹp trong sáng của thời nguyên thủy.
Tết Trung thu những năm trở lại đây không còn là tết trăng của riêng lũ trẻ nữa. Sự tham lam, vô cảm của người lớn như bóng đen chiếm đoạt dần sân trăng trong sáng của tuổi thần tiên. Người ta còn làm nhân bánh Trung thu nhân đặc biệt, mượn Tết trăng để đút lót, chạy chức, chạy quyền, chạy dự án. Mỗi mùa Trung thu, thị trường Việt Nam tiêu thụ khoảng 8 nghìn tấn bánh trị giá hơn một nghìn tỉ đồng nhưng hai phần ba số ấy là quà biếu dành cho người lớn.
Đa số trẻ em thành phố sống trong cảnh: thừa bánh thiếu trăng vì phố xá thị thành chật hẹp, những tòa ốc lấn chiếm cao trọc trời và kín mít… trẻ em sẽ tìm chị Hằng và chú Cuội ở đâu? Còn trẻ em nông thôn ở những quê xa thì: thừa trăng thiếu bánh vì lam lũ, cuộc sống nghèo nàn thiếu đói.

Chuyện đời xin khép lại để trăng Trung thu vẫn trong veo như tuổi thơ của mỗi một đời người, của muôn ngàn trẻ em đang nao nức chuẩn bị đón trăng.Mong một nét đẹp văn hóa Việt, trong đó hình ảnh chị Hằng Nga, chú Cuội vẫn thắm mãi trong ký ức tuổi thơ, để không khí Tết Trung thu vẫn mãi rộn ràng và đáng trông đợi trong lòng các bé nhi đồng.

( còn tiếp)