Đánh giá chủ đề:
  • 0 Votes - 0 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
KHÔNG ĐỀ
11-07-2018, 04:30 PM
Bài viết: #12
RE: KHÔNG ĐỀ
BUỒN

Bà ơi, học để làm chi?
“Hễ rờ đến sách là y như buồn…”.

Thằng cháu nhỏ lại ưu ử rên lên câu đồng dao cổ tình cờ đọc được trong một quyển vở cũ khi dọn dẹp sách vở lúc sửa nhà phát hiện được.
Hôm nay trời nhẹ lên cao
Tôi buồn, không hiểu vì sao tôi buồn.

Từ “buồn” ở cuối câu ca dao trên đồng nghĩa với những từ “buồn” trong bài đồng dao sau:
Em tôi buồn ngủ buồn nghê
Buồn ăn cơm nếp, cháo kê, thịt gà,
Buồn ăn cái trứng ba ba.
Buồn ăn cơm nếp, thịt gà, cháo kê…

Ở đây”buồn” không phải là một tính từ trạng thái chỉ một tâm trạng không vui, từ “buồn” này không thể phát triển thành một danh từ như “nỗi buồn” để nói đến tình trạng tâm lý tiêu cực, thiếu vắng sự phấn khởi, hào hứng. Buồn” trong những câu đồng dao dẫn trên có thể coi là một ước muốn vô thức, một nhu cầu bản năng, một điều gì đó mà cơ thể đòi hỏi một cách tự động, nó là một phương ngữ miền Bắc, đồng nghĩa với một phương ngữ miền Nam là từ “mắc”. Ta có những từ kép như buồn cười, buồn ngủ, và buồn….

Nghe thằng bé nghêu ngao câu ca dao “buồn”, bà nội nó lên tiếng: “Học là để làm người chứ còn làm gì nữa? Nếu buồn ngủ thì phải biết bắt trước các cụ ngày xưa, cột tóc treo ngược lên xà nhà, mỗi khi ngủ gật, đầu gập lại thì tóc bị giật ngược lên làm đau đầu là phải tỉnh dậy mà đọc sách”.

Thằng bé đổi đề tài: “Cháu nghe nói ông cố nghèo lắm, không có điều kiện cho bà đi học, phải không bà?”.

Bà cụ không ngờ vực gì, hào hứng kể lể: “Ừ, ông có đông con nên và cụ không có điều kiện cho bà đi học vì là con đầu phải tiếp việc nhà. Còn những em của bà thì đều được đi học cả. Thế cho nên chỉ riêng bà mới không biết chữ, có cái thư nào cũng phải nhờ các cháu đọc cho mà nghe, thế mới khổ đấy?”.
Thằng bé gài bẫy: “Vâng, lúc ông cháu còn, cháu vẫn nghe ông nói rằng ông chỉ đi làm kiếm tiền, còn bà mới lo cho bác cháu, cha cháu và các cô chú cháu ăn học đến nơi đến chốn, phải không bà?”.

Bà cụ tiến dần đến cái bẫy của thằng bé: “Chứ còn gì nữa cháu. Ông mày chỉ biết đi làm đem tiền về cho bà. Ở nhà mọi chuyện bà phải lo toan, tính toán. Các con của bà chúng nó muốn học gì bà cũng chiều, mà chẳng biết sao, nhờ trời, chúng nó ham học thế, cái gì cũng đòi học. Nào đàn nào vẽ, nào Anh văn Pháp văn lại còn Đức ngữ Hoa ngữ. Thế nhưng bà vẫn phải cân đối thu chi mới kiếm ra tiền cho tụi nó học chứ. Cũng nhờ thế mà nên người cả đấy, cháu ạ. Đến ngay như cô út của mày, nó lớn lên trong lúc khó khăn nhất sau năm 1975, mà nó cũng là cô giáo Anh văn đấy chứ, có kém cạnh ai đâu. Chỉ tiếc là nó mất sớm, cơ khổ… Cũng may mà nó chưa có chồng có con…”.

Thằng bé vội vàng giật cái bẫy mà nó đã giăng: “Đấy, bà thấy chưa, bà không được đi học, mà bà dạy dỗ các con của bà nên người. Bà phải làm người mới dạy dỗ các con của bà làm người được chứ! Thế thì có phải, phải học mới làm người được đâu. Bà bảo học để làm người là không đúng!”.
Bà cụ ngớ người ra, rồi bà mắng yêu thằng cháu: “Thằng quỉ! Lại bắt chước cái thói bẻm mép của thằng tía mày!”.

Thằng bé tiếp tục bồi thêm: “Cách đây ít lâu, cháu có đọc báo cho bà nghe, có cái tin có ông kiến trúc sư nào đó ghen tương mà giết vợ rồi phải bị đi tù. Bà còn bảo rằng ông ta học hành như thế mà chẳng ra con người. Vậy thì chưa chắc học mà đã làm người được”.

Bà cụ chống chế: “Tao dốt, không biết được cái lý luận đó. Nhưng cũng phải học thì mới có cái cần câu cơm, mới biết làm việc, mới kiếm được tiền nuôi thân, mai kia lấy vợ có con còn nuôi vợ nuôi con nữa”.

Thằng bé lại chuyển đề tài: “Bà nhỉ, cô út lớn lên trong lúc khó khăn, học hành chẳng bằng các anh của cô ấy. Thế mà cũng có bằng cử nhân, cũng đi dạy tiếng Anh. Nhưng rồi chẳng kiếm được bao nhiêu tiền nên chưa dám lấy chồng sinh con. Đến khi bị bệnh thì bác Cả với chú Tư phải gởi tiền ở nước ngoài về trị bệnh. Chắc là cô ấy buồn nên mới mất sớm”.

Nghe cháu nội nhắc đến đứa con gái mất sớm chưa kịp có chồng có con, bà cụ sụt sùi: “Ừ! Lúc ấy đang thời bao cấp, chỉ còn một mình cô Út mày đi học, nó khổ thật đấy. Thế mà nó cũng chí thú học hành, bao nhiêu bận không được vào đại học chỉ vì lý lịch mà rồi nó cũng xong được cái bằng cử nhân. Vậy mà khi đi dạy học, có kiếm được bao nhiêu tiền đâu. Lương ba cọc ba đồng, lại còn những đêm thức trắng soạn giáo án, chấm điểm. Lại còn họp hành. Vì thế mà nó đổ bệnh. Các bác các chú mày gửi tiền về cho bà, bà phải dành dụm chữa bệnh cho nó. Thế mà trời cũng không cho nó sống thêm dăm năm nữa với bà…”.

Thằng bé gài một cái bẫy khác: “Hôm nọ, có cái chú gì ở ngoài Bắc mới vào, gọi ông bằng bác. Nghe nói chú ấy giàu lắm, bà nhỉ?”.

Bà cụ giẫy nẫy: “Cái ngữ ấy thì làm sao cho bền! Chúng nó có học hành gì đâu. Đi bộ đội vài năm về, được phường bố trí cho một chân trong ban quản lý chợ, hạch sách bà con tiểu thương, nhận dấm nhận dúi những đồng tiền mồ hôi nước mắt của người nghèo, rồi bắt mối mua nhà mua đất, cứ thế mà phất lên. Nó vào đây là để khoe cái giàu của nó chứ nó thăm gì tao”.

Thế là thằng bé giật bẫy lần thứ hai: “Đấy, bà có thấy chưa. Có phải học là để kiếm được tiền nuôi thân đâu. Cô út của cháu có cử nhân Anh văn, đi dạy học, mà đến khi có bệnh cần tiền chữa bệnh thì lại phải tiêu vào tiền các bác các chú gửi về cho bà dưỡng già. Còn cái chú ấy chẳng học hành gì mà cứ xây nhà xây cửa ầm ầm. Lại còn có xe hơi nữa chứ”.

Bà cụ lại ngớ người một lần nữa: “Cái thằng này. À ra mày bắt bẻ bà mày đấy à? Thì thôi, bà trả lời mày rằng, học là để cho người ta kính trọng mình là kẻ có hiểu biết. Được chưa”.

Thằng nhỏ cười hì hì. Nó vẫn chưa hài lòng với câu trả lời của bà cụ. Vì thế, nó lại hỏi, lần này, nó đi xa hơn cái chiến thuật cũ: “Bà ơi, cháu thấy bố cháu thật là kỳ cục. Hầu như cái gì ông ấy cũng biết, mà biết kỹ, biết đúng nữa. Trừ ra những thứ quá chuyên môn về khoa học kỹ thuật, con cháu thắc mắc điều gì ông ấy cũng trả lời, giải thích thật rõ ràng cụ thể. Chẳng hiểu sao bố cháu biết nhiều đến thế để làm cái quái gì mà chẳng kiếm được tiền. Thế bà có thấy thỉnh thoảng mẹ cháu lại gào lên không, ‘Mày bảo bố mày mang mấy quyển sách ra mà xào lấy cái ăn. Tiền của ông ấy mang về chưa đủ cho tao mua gạo đâu’ Đôi khi cháu nghĩ mẹ cháu nói cũng đúng đấy chứ”.

Bà cụ có vẻ hài lòng thấy thằng cháu nội ca tụng bố nó, phần hơi không vui vì nó chê bố. Bà bênh vực cho con trai mình: “Đúng thế thật. Nhưng ngày xưa khi đi học, bố cháu được coi là đứa học giỏi. Bà chịu nhất là nó cứ suốt ngày đọc sách. Có như cháu bây giờ mỗi khi sờ đến sách lại kêu buồn ngủ đâu. Nó đọc sách nhiều mà lại có trí nhớ tốt nên nó biết nhiều. Cũng có người đến gọi bố cháu đi làm đấy chứ, nhưng bố cháu cứ bảo không cúi lưng xuống được. Thật phí công đèn sách. Có điều mẹ cháu cũng như chúng bay chẳng làm sao hiểu được bố cháu đâu”.

Thằng bé bắt đầu đưa ra một cái nút thòng lọng. Nó giả vờ hỏi: “Bà ơi, bà có biết vợ chồng cái nhà bán quán ở đầu đường , sống trong cái nhà to đùng cuối xóm này không?”.

Bà cụ hơi ngạc nhiên thấy thằng bé đang nói về bố nó lại hỏi về việc người khác. Nhưng bà cũng trả lời: “Ừ, bà biết chứ. Gia đình ấy ở đây lâu rồi mà lại. Bà vợ thì cứ leo lẻo với khách để lấy tiền. Nhưng mà đối xử với người làm cũng bủn lắm. Năm ngoái bà nghe nói có đứa con gái ở ngoài quê vào làm thuê lỡ đánh rơi, để vỡ một cái hủ rượu mà con vợ đập nó đến nát cả lưng nhốt nó trong nhà, cha mẹ nó phải vào xin mãi, chuộc bằng tiền, mới đem được con bé về. Còn thằng chồng thì dốt đặc cán mai, nhưng mà có tiếng nói lắm đấy”.

Thằng nhỏ chờ nghe bà cụ nói dứt mới trả lời: “Trước đây mấy tháng, ba cháu cũng có dự đám cưới thằng em út của chủ quán ấy đấy, bà có biết không?”.

Bà cụ thủng thẳng trả lời: “Cái thằng này. Thằng ấy có lúc học với bố mày, lại là hàng xóm láng giềng, nên nó mới mời bố mày đi đám cưới, chứ bố mày có qua lại với nhà ấy đâu. Hôm nhận được thiệp mời đám cưới, bà khuyên bố cháu phải đi kẻo hàng xóm láng giềng người ta nghĩ xấu”.
Thằng bé giả vờ: “Thế à bà? Cha cháu ngồi cùng bàn với tổ dân phố, chẳng biết nói chuyện gì với ai. Cũng chẳng ai muốn nói chuyện gì. Cho nên bỏ về sớm khi tiệc mới dọn ra món thứ ba. Còn cái lão chủ quán thì khỏi chê, đi đến đâu cũng có cả đám người bám theo. Lão kể chuyện gì người ta cũng cười bò ra hoặc cố tìm những câu để khen. Có cả khối người quanh quẩn mong được chụp hình với lão, kể cả một vài người mà cháu biết là viên chức ở phường ở quận nữa đấy, bà ạ”.

Bà cụ cảm khái: “Ừ, thôi cháu ạ, thời thế nó thế, phải biết nín nhịn thôi. Các cụ mình ngày xưa chả bảo, Vai mang túi bạc kè kè, Nói quấy nói quá chúng nghe rầm rầm. Nó có tiền mà, làm gì chả được người ta kính trọng”.

Thằng bé kéo nút thòng lọng: “Đấy thế, bà nhé. Có phải cứ đi học cho hiểu biết nhiều thì được người kính trọng đâu. Bà cũng công nhận rằng cha cháu hiểu biết nhiều, thế mà chẳng ai xem ra gì. Còn lão chủ quán nhiều tiền thì cả đống người quỵ lụy. Bà còn bảo cháu phải học để hiểu biết nhiều cho người ta kính trọng nữa hay thôi nào?”.

Câu chuyện của hai bà cháu mà tình cờ nghe được cho chút bâng khuâng nghĩ đến mục đích của việc học. Những gì mà bà cụ nói rằng đó là mục đích của việc học thì đều đúng cả. Thế nhưng những lập luận mà thằng cháu cụ dùng để phản bác lại cũng dựa trên những sự kiện hoàn toàn có thật ngoài đời. Tại sao thế?
THANK YOU
 


Các bài viết trong chủ đề này
KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 22-04-2018, 03:13 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 28-04-2018, 10:56 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 10-05-2018, 06:02 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 22-06-2018, 05:58 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 22-06-2018, 06:11 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 27-06-2018, 05:14 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 27-06-2018, 05:21 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 27-06-2018, 05:30 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 09-07-2018, 10:10 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 09-07-2018, 11:07 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 09-07-2018, 11:14 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 11-07-2018 04:30 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 25-07-2018, 08:38 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 25-07-2018, 08:40 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 25-07-2018, 08:43 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 25-07-2018, 08:45 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 25-07-2018, 08:50 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 01-08-2018, 07:37 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 07-08-2018, 12:51 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 07-08-2018, 01:02 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 14-08-2018, 09:43 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 14-08-2018, 09:48 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 20-08-2018, 07:45 AM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 16-09-2018, 09:23 PM
RE: KHÔNG ĐỀ - dieuquang - 16-09-2018, 09:28 PM

Chuyển nhanh:


Đang xem chủ đề này: 1 Khách

Liên hệ | Gốc Quê | Lên trên | Nội dung | Bản rút gọn | Tin RSS