GIA PHẢ HỌ LÊ

[caubaxuan]

III. CHI TỘC CỦA GÁNH HỌ ÔNG CHÍN : LÊ VĂN MẸO
( Theo tư liệu : Đôi điều nghe biết của Tám Ứng - Ông Lê Tương Ứng - vào năm 2000 lúc 72 tuổi -Được Lê Phùng Xuân đánh máy theo tư liệu đang cất giữ -)Đã viết vào năm 2000 như sau:
Lục huynh- Bách hóa lão nhân Lê Tương Phò- tuy không có cơ hội học cao nhưng lại là người giàu sáng kiến và rất thiết thực. Từ mấy mươi năm trước ( khỏang 1961 ) anh đã có nhiều chuẩn bị và kêu gọi thành viên góp công, thực hiện quyển GIA PHẢ cho cánh họ LÊ ở ấp Hòa Lạc, xã Định An ( xưa gọi là Định Yên ).
Vì nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan,quyển GIA PHẢ chưa thực hiện được.Tuy nhiên mấy năm gần đây các “ Chi nhánh Lê Văn Mẽo ” đã có điều kiện đáp ứng các sáng kiến trên.
Sáng kiến - Sáng giá nhất, rực rỡ nhất là “ ĐẠI HỘI MỒNG BA TẾT ”bắt đầu từ năm 1988 được duy trì đến nay ( và mãi mãi về sau theo lời hứa chung )-
Phần Trưởng huynh Lê Văn Ấu, phải nói là trụ cột của gia đình về mọi mặt. Lúc nhỏ được học sớm, ra đời làm việc sớm (Thơ ký cho Ông Huyện........... ở Định Yên, cùng trang lứa với cậu Phan Hảo Huệ ( Chín Huệ ), anh có uy tín, các chị em đều quí mến. Anh chủ trương bằng mọi giá phải lo cho “ Chú Ứng ” đi học đến nơi, đến chốn. (Tám Ứng không phụ lòng anh chị, học rất tốt ) Bảng tông chi về vườn đất là do anh lập, làm tài liệu cho Gia Phả sau nầy.Các chi nhánh khác đều có nhiều đặc tính tốt đáng ghi. ( Xem tài liệu của từng chi ).

HỌ LÊ VÀ CHỢ VÀM CỐNG

Khỏang thập niên đầu thế kỷ XX, phố chợ Vàm Cống có tường gạch lợp ngói xây xong, đó là 10 căn phố xưa nhất chỗ gia đình Ngọc Long đang ở (Nhà Lồng Chợ mới xây sau nầy ). Chợ được thành lập. Cạnh chợ có chành lúa Miên Thành của Ông Bang Oánh, biến thành dãy phố mới, trước nhà sách Đông Thành của Tô Túy Ngọc.
Ba tôi – ông Chín Lê Văn Mẹo - được Ông Hội Đồng Tông khuyến khích rời Định Yên lên chợ Vàm Cống lập nghiệp. Ngôi nhà lá khang trang của ông xây cất cạnh chành lúa, đối diện với nhà Túy Ngọc bây giờ. Giữa nhà và chợ là một cái mương khá lớn có cầu ván bắt ngang, nay bị lấp mất.
Về sau, khi PGHH mở mang chợ. Ông Chín mới dời nhà vào chỗ nhà của Phùng Xuân ở hiện nay.
Trở lại vấn đề lập nghiệp ở cạnh chành lúa. Ông Chín đi tiên phong đủ nghề, hễ có nhiều người bắt chước và cạnh tranh thì Ông chuyển sang nghề khác. đại để đó là tiệm cầm đồ, cho mướn xe đạp, tiệm hớt tóc ( nuôi anh bảy hớt tóc Lê Văn Sanh ) tiệm cà phê, buôn bán kẹo bánh, đi buôn lúa, hốt thuốc Bắc- nhà có nuôi con ngựa, cưỡi đi Lấp Vò bổ hàng, oai vệ lắm.
Chị Hai -Lê Thị Nhan là trưởng nữ, nhà đang sung, đeo vàng đỏ tay, bạn gái theo tôn là chị Cả, rộng rãi với bạn. Họ mối lái mới gặp Ông Tư Tợ ( Nguyễn Văn Bửu ) người hiền lành, công tử.
Chị Ba -Lê Thị Hảnh là người nhan sắc, có chồng xa, khá lanh lợi, giao thiệp rành hơn. từng dìu dắt cậu Tám Ứng đi học, đi thi, đi xin làm thầy giáo ở Long Xuyên….Cuộc đời tình duyên của chị gặp mẹ chồng khó, không may mắn..
Trưởng huynh- Lê Văn Ấu là trai đầu tiên nên được cưng lắm. Lúc đó đang mở quán kẹo bánh, bán thuốc điếu diêm quẹt v v. Ông chín bổ hàng về, anh Ấu còn bé ngồi trên giường lấy mấy ống diêm quẹt chọi nhau,vừa chọi vừa nói « Đá gà ! đá gà !». Bất ngờ que diêm nhô ra chạm vỏ, xòe lên…. « Cu cậu » hỏang hồn hết dám đá gà nữa ! Chừng lớn lên, đi học thế cho con Ông Hội Đồng Tông (Nhà nước mở trường, con nhà giàu không dám đi học, sợ bị bắt lính hay gì gì đó bất lợi, mướn người khác học thế ) Anh Ấu có hoa tay, cắt giấy cứng làm hình chiếu bóng, diễn tuồng Tề Thiên và nhiều tuồng khác. trẻ em vô cửa bằng diêm quẹt.
Chị Năm -Lê Thị Thám bám trụ ở chợ Vàm Cống. Chuyên bán hủ tiếu ngọt, rồi bán tạp hóa, hiền lành có hiếu. Ông Bang Oánh khen nết , cưới cho Tài Phú Chiêu ( Tô Lương Chiêu ) sanh ra cánh Túy Ngọc v.v.
Lục huynh- Lê Tương Phò giàu sáng kiến, có hoa tay, nhưng đi học cao không được vì lần nào cũng bị bịnh dai dẳng. Chính Anh điều độ em Ứng đi học mùa nước nổi những năm đầu tiên.
Khi Thanh Niên Tiền Phong họat động năm 1945 anh đứng ra đọc diễn văn, diễn kịch, anh em đều vui và xem như Anh Cả. Về già là đầu tàu cho cả Kiếng Họ. Rất cực với gia đình, nuôi em cháu, nay hưởng phước.
Thứ Bảy là Lê Tương Tiếp thuở nhỏ ( lối 5 hay 6 tuổi ) có chơi chung với Lê Tương Ứng. Sau đó anh Tiếp bịnh và qua đời....Ứng có nhớ lởm bởm gia đình có lo việc chôn cất.
Kỷ niệm còn nhớ là hai anh em, bán được khúc mía của Chị ba, « chôm » luôn một xu đó, ra rạp hát, mua một xu cốm hai miếng, chia nhau ăn ngon lành. Chừng về nhà bị’ « rầy » chứ không có bị đòn.
Thứ Tám - Lê Tương Ứng thì suốt đời lo học. Học chương trình Pháp, đến năm 1945 lở dở, bỏ học.Lấy sách nho của Ông Chín tự học. Sau nhờ đó thi Trung học, Tú tài 1, Tú Tài 2, Cử nhân giáo khoa....Cưới con ông Trương Văn Đức Trưởng Ty Tiểu học ( Sau làm Giám Đốc ) làm Giáo Sư hưởng lương bổng khá. Vì đổi đời, nghèo nhưng vẫn hạnh phúc.Phần lớn nhờ vào hai bên Nội Ngọai giúp đỡ, con có hiếu.
Thứ Chín là Út- Lê Thị Kim Chi . Suốt thời trẻ phục vụ cho cha mẹ. lớn thành gia đình với Trần Quang Kỉnh, người trẻ có đức độ, có cha mẹ, anh chị em hiền lành giúp đỡ, công ăn việc làm vững vàng, giao dịch khéo. Gia đình hạnh phúc.
Ủy thác các cháu Cấp cỡ “ Phùng Xuân” sớm hòan thành GIA PHẢ.
Vàm Cống, ngày 15-12-1997
Người Ghi Lê Tương Ứng
Hiện Ngu tại 43 Nguyễn Văn Lâu –Vĩnh Long