CÂU ĐỐI TRONG CỬA CHÙA

[dieuquang]

MỜI XEM. SƯU TẦM

NHỮNG CÂU ĐỐI TRONG CỬA CHÙA

câu đối sử dụng trong chốn chùa chiền quả thật là rất phong phú. Những ngôi chùa, hay bảo tháp nào cũng vậy, câu đối đóng góp một phần không nhỏ trong hệ thống kiến trúc chung. Câu đối vừa thể hiện phong thái của thiền môn, vừa hàm chứa triết lý sâu xa của đạo Phật.

海到无边天是岸
山登绝顶雪为峰

Hải đáo vô biên thiên thị ngạn
Sơn đăng tuyệt đỉnh tuyết vi phong
(Biển đến không bờ trời thành bến
Núi lên tận đỉnh tuyết thành nóc)

龙藏钵虎参禅野性都从空里化
鹿含花猿献果天机总向偈中生

Long tàng bát hổ tham thiền dã tính đô tòng không lý hoá
Lộc hàm hoa viên hiến quả thiên ky tổng hướng kệ trung sinh
(Rồng ẩn bát, hổ tham thiền, dã tính đều từ không mà hoá
Nai ngậm hoa, vượn dâng quả, thiên cơ sinh tự kệ nhà thiền)

白水秋风此是峨眉胜景
弥勒楼阁俨如兜率道场

Bạch thuỷ thu phong thử thị nga my thắng cảnh
Di lặc lâu các nghiễm như đâu suất đạo trường
(Nước trắng, gió thu đây là Nga My thắng cảnh
Lầu gác Di Lặc, nghiễm nhiên chẳng khác Đâu Suất )

真知出实践
妙理贵躬行

Chân tri xuất thực tiễn
Diệu lý quý cung hành
(Hiểu biết chân thật từ thực tế
Lẽ nhiệm mầu quý tại thực hành)

天空朱霞云中白鹤
山间明月江上清风

Thiên không châu hà vân trung bạch hạc
Sơn gian minh nguyệt giang thượng thanh phong
(Trời rộng ráng hồng trong mây hạc trắng
Núi sâu trăng sáng, gió mát sông trong)

山现莲花峰自然自在
云藏舍利塔如见如来

Sơn hiện liên hoa phong tự nhiên tự tại
Vân tàng xá lợi tháp như kiến như lai
Núi hiện đỉnh hoa sen tự nhiên tự tại
Mây che tháp Xá Lợi như thấy Như Lai

灵山我数阿罗汉
佛海人参大肚僧

Linh sơn ngã sổ A la hán
Phật hải nhân tham Đại đỗ tăng
Linh sơn ta đếm A la hán
Biển Phật người thành đại đỗ tăng

弥勒真弥勒分身千百亿
时时示时人时人自不识

Di lặc chân di lặc phân thân thiên bách ức
Thời thời thị thời nhân thời nhân tự bất thức
Di Lặc thật Di Lặc phân thân thành ức vạn
Thường thường tỏ người thường, người thường chẳng hay

乾坤容我静
名利任人忙

Càn khôn dung ngã tĩnh
Danh lợi nhậm nhân mang
Đất trời cho ta lặng
Danh lợi mặc người say

无住荫慈云葱岭祇竹明法果
真常扬慧日鹫峰鹿苑在当前

Vô trú âm từ vân thông lĩnh kì trúc minh pháp quả
Chân thường dương tuệ nhật thứu phong lộc uyển tại đương tiền
Vô trụ bủa mây từ, núi xanh trúc lạ rõ thêm pháp quả
Chân thường nêu trời tuệ, đỉnh Thứu, vườn Nai tại nhãn tiền

潮汐撼危崖澎渤涛声即是观音示现
海天开净土庄严世界居然正法如来

Triều tịch hám nguy nhai bành bột đào thanh tức thị quan âm thị hiện
Hải thiên khai tịnh thổ trang nghiêm thế giới cư nhiên chính pháp như lai
Thuỷ triều lay vách đá, tiếng sóng dạt dào tức là quan âm thị hiện
Biển trời thành tịnh độ, trang nghiêm thế giới khác nào chính pháp như lai

西方贝叶演真经总不出戒定慧三条法律
南海莲华生妙相也自消闻思修一味圆通

Tây phương bối diệp diễn chân kinh tổng bất xuất giới định tuệ tam điều pháp luật
Namhải liên hoa sinh diệu tươngdã tự tiêu văn tư tu nhất vị viên thông
Diễn giải chân kinh lá bối tây phương luôn chẳng vượt ngoài giới đinh tuệ tam vô lậu học
Tướng tốt từ hoa sen nam hải nẩy thành cũng tự tiêu văn tư tu một mạch viên thông

一日两度潮可听其自来自去
千山万重石莫笑他无觉无知

Nhất nhật lưỡng độ triều khả thính kỳ tự lai tự khứ
Thiên sơn vạn trùng thạch mạc tiếu tha vô giác vô tri
Một ngày hai lần thuỷ triều lên xuống, nghe được nó tự đến tự đi
Nghìn núi muôn trùng đá, chớ cười nó vô giác vô tri

[dieuquang]

MỜI XEM TIẾP

三业相应往生有份
六根都摄见佛无难

Tam nghiệp tương ưng vãng sinh hữu phần
Lục căn đô nhiếp kiến Phật vô nan
Ba nghiệp tương ưng vãng sinh có phận
Sáu căn đều giữ, thấy Phật khó đâu

鱼鼓响时打点钵孟问天谁识饭是米做
象龙集处咀嚼菜根有味方知舌在口中

Ngư cổ hưởng thời đả điểm bát mạnh vấn thiên thuỳ thức phạn thị mễ tố
Tượng long tập xứ thư tước thái căn hữu vị phương tri thiệt tại khẩu trung
Chuông mõ khua lên gõ bát hỏi trời cao, ai hay cơm từ gạo chín
Nơi rồng voi hội tụ, nghiền ngẫm cọng rau có vị mới hay lưỡi ở trong mồm

此处既非名山毕竟什么世界
其中如无活佛何用这样庄严

Thử xứ ký phi danh sơn tất cánh thập ma thế giới
Kỳ trung như vô hoạt Phật hà dụng giá dạng trang nghiêm
Chốn này vốn chẳng phải danh sơn, rốt cục là thế giới nào vậy
Trong kia nếu không có Phật sống, việc gì phải trang trọng thế kia

过此门不许你七颠八倒
到这里哪管他五眼六通

Quá thử môn bất hứa nhĩ thất điên bát đảo
Đáo giá lý ná quản tha ngũ nhãn lục thông
Qua cửa này đây, anh chẳng thể thất điên bát đảo
Đến trong chốn đó, chẳng sợ nó có ngũ nhãn lục thông

大叩大鸣小叩小鸣普觉梦中之梦
一声一佛千声千佛遥闻天外之天

Đại khấu đại minh tiểu khấu tiểu minh phổ giác mộng trung chi mộng
Nhất thanh nhất Phật thiên thanh thiên Phật diêu văn thiên ngoại chi thiên
Đánh lớn kêu vang, đánh khẽ không rền thức tỉnh khắp người mộng trong mộng
Một lời một phật, nghìn lời nghìn Phật nghe thông trời ở ngoài trời

手上只一金元你也求他也求未知给谁是好
心中无半点事朝来拜夕来拜究竟为何理由

Thủ thượng chỉ nhất kim nguyên nhĩ dã cầu tha dã cầu vị tri cấp thuỳ thị hảo
Tâm trung vô bán điểm sự triêu lai bái tịch lai bái cứu cánh vi hà lý do
Trên tay chỉ một mẫu vàng, nó cũng cầu, anh cũng câu, chẳng hay cho ai mới phải
Trong lòng chẳng bận chút phiền, sớm đến lạy chiều đến lạy, đâu biết rốt cục vì lí do gì

鹫岭拈来有何消息露在一枝引得破颜迦叶笑
鸡山胜处岂非形势埒于三尺要将唤醒世人迷

Thứu lĩnh niêm lai hữu hà tiêu tức lộ tại nhất chi dẫn đắc phá nhan Ca Diệp tiếu
Kê sơn thắng xứ khởi phi hình thế liệt vu tam xích yếu tương hoán tỉnh thế nhân mê
Có tin gì từ đỉnh núi Thứu, sương điểm trên cành cũng khiến ca diếp mỉm cười
Thắng cảnh Kê sơn há không hình thế, cao ngang ba thước, rồi đây gọi tỉnh thế gian mê

存心能正大光明即不来许个愿磕个头这神自然保护
做事如奸滑阴险也还想消些灾降些福恐尔亦太糊涂

Tồn tâm năng chính đại quang minh tức bất lai hứa cá nguyện hạp /khái /khải cá đầu giá thần tự nhiên bảo hộ
Tố sự như gian hoạt âm hiểm dã hoàn tưởng tiêu ta tai giáng /hàng ta phúc khủng nhĩ diệc thái hồ /hỗ đồ
Biết giữ lòng chính đại quang minh dù không đến phát nguyện cúi đầu nhưng thần kia tự nhiên che chở
Làm việc cứ gian manh âm hiểm lại muốn tiêu tai giáng phúc e rằng làm thế quá hồ đồ

要虚体面费尽心机何如此地清闲看滚滚潮流把古今来治乱兴亡都付与大江东去
登最上头放开眼界且向苍天呼吁问泱泱祖国积千百载庄严灿烂岂竟随皎日西沉

Yếu hư thể diện phí tận tâm cơ hà như thử địa thanh nhàn khan cổn cổn triều lưu bả cổ kim lai trị loạn hưng vong đô phó dữ đại giang đông khứ
Đăng tối thượng đầu phóng khai nhãn giới thả hướng thương thiên hô hu vấn ương ương tổ quốc tích thiên bách tải trang nghiêm xán lạn khởi cánh tuỳ hạo nhật tây trầm
Cần thể diện hảo huyền mà uổng phí tâm cơ sao bằng chốn đó thanh nhàn xem cuồn cuộn trào lưu, lấy cổ kim trị loạn hưng vong phó mặc cho đại giang xuôi bể
Lên đỉnh tối thượng mở rộng tầm mắt, hướng tới trời xanh mà thở, hỏi mênh mông tổ quốc, chứa nghìn vạn năm trang nghiêm xán lạn há cùng trăng bạc lặng về tây

哼一声诸鬼卒心惊胆战难躲天王宝殿
哈两下众神仙笑逐颜开环瞻佛祖金容

Hanh nhất thanh chư quỷ tốt tâm kinh đảm chiến nan đoá thiên vương bảo điện
Cáp lưỡng hạ chúng thần tiên tiếu trục nhan khai hoàn chiêm Phật tổ kim dung
Ho một tiếng lính quỷ hồn xiêu phách tán, khó tránh thiên vương bảo điện
Ngáp hai hơi chúng thần tiền hớn hở vui cười, ngắm quanh Phật tổ kim dung

莫看我庙破神悲不烧香试试
休仗你官大势强作恶事瞧瞧

Mạc khan ngã miếu phá thần bi bất thiêu hương thí thí
Hưu trượng nhĩ quan đại thế cường tác ác sự tiêu
Chớ xem miếu ta đổ nát thần sầu cứ không đốt hương xem thử
Đừng cậy quan to thế lớn, thử làm chuyện ác mà coi

亘古迄今谁打破名缰利锁
修行念佛终能脱俗子凡夫

Cắng cổ ngật kim thuỳ đả phá danh cương lợi toả
Tu hành niệm Phật chung năng thoát tục tử phàm phu
Tối cổ đến nay mấy ai phá được dây cương bằng danh khoá cùm bằng lợi
Tu hành niệm Phật cuối cùng sẽ thoát được tục tử phàm phu

极乐世界眼前就是须大家领会
菩萨道场心里本有要自己圆通

Cực lạc thế giới nhãn tiền tựu thị tu đại gia lĩnh hội
Bồ tát đạo trường tâm lý bản hữu yếu tự kỷ viên thông
Thế giới cực lạc ngay trước mắt mong mọi người lĩnh hội
Tâm đạo tràng bồ tát vốn sẵn nên hãy tự viên thông

深妙圆融笑纳天下事
慈悲大度乐助世间人

Thâm diệu viên dung tiếu nạp thiên hạ sự
Từ bi đại độ lạc trợ thế gian nhân
Sâu thẳm nhiệm mầu cười dung chuyện thiên hạ
Từ bi độ lượng vui giúp người thế gian

人类本一群骷髅只缘骷髅玩骷髅玩出君臣父子典章文物
世界乃众生色相太息色相吃色相吃成征诛杀伐因果轮回

Nhân loại bản nhất quần khô lâu chỉ duyên khô lâu ngoạn khô lâu ngoạn xuất quân thần phụ tửđiển chương văn vật
Thế giới nãi chúng sinh sắc tươngthái tức sắc tương ngật sắc tương ngật thành chinh tru sát phạt nhân quả luân hồi
Nhân loại vốn là bãi xương khô, chỉ vì xương khô chơi với xương khô làm nên phụ tử quân thần nhạc khúc điển chương văn vật
Thế gian chính là chúng sinh sắc tướng, chính vì sắc tướng ăn sắc tướng làm nên giết chóc chinh phạt nhân quả luân hồi

惟大英雄能觉悟
为诸菩萨振纲常

Duy đại anh hùng năng giác ngộ
Vi chư bồ tát chấn cương thường
Bậc đại anh hùng mới giác ngộ
Vì các bồ tát lập cương thường.

[dieuquang]

TIẾP

岂有此理说也不信
真正绝妙到者方知

Khởi hữu thử lý thuyết dã bất tín
Chân chính tuyệt diệu đáo giả phương tri
(Há có lẽ này nói không tín
Chân chính tuyệt diệu đến mới hay)

一堂佛相闷的闷笑的笑观众生苦多乐少
万岁君王忧民忧乐民乐愿四海雨顺风调

Nhất đường Phật tương muộn đích muộn tiếu đích tiếu quan chúng sinh khổ đa lạc thiểu
Vạn tuế quân vương ưu dân ưu lạc dân lạc nguyện tứ hải vũ thuận phong điều
(Một nhà mặt Phật có vị buồn có vị vui, thấy chúng sinh vui đâu bằng khổ
Muôn tuế quân vương buồn cái buồn của dân, vui niềm vui của dân, cầu bốn biển gió thuận mưa hoà)

僧是空道是空芸圃三界更是空是空尚迷空世上无非空色相
穷亦活富亦活花甲百歲终亦活亦活怕不活人间哪有活神仙

Tăng thị không đạo thị không vân phố tam giới canh thị không thị không thượng mê không thế thượng vô phi không sắc tương
Cùng diệc hoạt phú diệc hoạt hoa giáp bách tuế chung diệc hoạt diệc hoạt phạ bất hoạt nhân gian ná hữu hoạt thần tiên
Tăng là không, đạo là không bủa vây tam giới cũng là không, là mê cái không trong thế giới không, thế gian không gì là không sắc tướng
Nghèo cũng sống, giàu cũng sống, tuổi đến một trăm cũng phải sống, không có nhân gian sống sao có thần tiên sống

是僧皆佛印
无客不东坡

Thị tăng giai Phật ấn
Vô khách bất đông pha
Tăng kia đều là Phật Ấn
Khách nọ há không phải Đông Pha

无半点良心何须拜佛
有一丝善意也可来朝

Vô bán điểm lương tâm hà tu bái Phật
Hữu nhất ty thiện ý dã khả lai triêu
Không nửa chút lương tâm cần gì bái phật
Có một chút thiện ý cũng được đến chầu

心即佛佛即心须要认清脚跟
色是空空是色莫教妄起念头

Tâm tức Phật Phật tức tâm tu yếu nhận thanh cước cân
Sắc thị không không thị sắc mạc giáo vọng khởi niệm đầu
Tâm là Phật Phật là tâm cần phải nhận rõ chân gót
Sắc là không không là sắc chớ cho vọng niệm khởi đầu

终日解其颐笑世事纷纭曾无了局
经年袒乃腹看胸怀洒落却是上乘

Chung nhật giải kỳ di tiếu thế sự phân vân tằng vô liễu cục
Kinh niên đản nãi phúc khan hung hoài sái lạc khước thị thượng thừa
Ngày ngày má núng nụ cười, cười thế sự rối ren chưa từng kết thúc
Năm năm bụng hở to phềnh, từng câu chữ thế lại thượng thừa

布袋全空容甚物
跏趺半坐笑何人

Bố đại toàn không dung thậm vật
Già phu bán toạ tiếu hà nhân
Túi vải trống không chứa gì vậy
Vắt chân chữ ngũ cười những ai

我何为托号丰干本愿普度众生指引迷途莫上名场夸得意
汝尚可及时忏悔从此皈依三宝波罗般若岂犹苦海叹无边

Ngã hà vi thác hiệu phong can bản nguyện phổ độ chúng sinh chỉ dẫn mê đồ mạc thượng danh trường khoa đắc ý
Nhữ thượng khả cập thời sám /thiên hối tòng thử quy y tam bảo ba la ban nhược khởi do khổ hải thán vô biên

问菩萨缘何倒坐
笑世人不肯回头

Vấn bồ tát duyên hà đảo toạ
Tiếu thế nhân bất khẳng hồi đầu
Hỏi bồ tát cớ gì ngồi ngược
Cười thế nhân chẳng chịu hồi đầu

[Hoang Oanh]

Câu đối vừa thể hiện phong thái của thiền môn, vừa hàm chứa triết lý sâu xa của đạo Phật.
Em đi viếng chùa nhìn thấy những câu đối trong cửa chùa nhưng chưa hiểu hết ý cũng như lĩnh hội về triết lý của đạo Phật còn non kém, chưa ngộ được nhiều điều.
Tâm đắc các câu đối:
Ba nghiệp tương ưng vãng sinh có phận
Sáu căn đều giữ, thấy Phật khó đâu
Thế giới cực lạc ngay trước mắt mong mọi người lĩnh hội
Tâm đạo tràng bồ tát vốn sẵn nên hãy tự viên thông
Tâm là Phật Phật là tâm cần phải nhận rõ chân gót
Sắc là không không là sắc chớ cho vọng niệm khởi đầu