THƯỞNG THỨC MÓN NGON MIỀN NAM

[baothai]

THƯỞNG THỨC MÓN NGON MIỀN NAM




* Ốc treo giàn bếp






Những tháng khô hạn, khi nhà có khách, cha tôi lấy giỏ ốc trên giàn bếp xuống rửa sạch, chụm lửa ăn với nước mắm sả, ớt kèm thêm rau thơm, vài chung rượu nồng. Ốc treo giàn bếp khi đó trở thành món đặc sản khó quên.

Miền Tây Nam Bộ vào những ngày nước rút, nội đồng khô cạn, cá xuống ao đìa, sông rạch trú ẩn nên bà con thường tát đìa bắt cá. Không chỉ bắt được cá, tôm, người ta còn bắt được rắn, rùa, ếch, cua, ốc... Quê tôi có món ốc treo giàn bếp rất hấp dẫn.

Mùa nào cũng vậy, số ốc bắt được cha tôi đem rửa sạch rồi đựng trong giỏ treo trên giàn bếp. Ông bảo: “Gác ốc trên giàn bếp để khói xông vào giỏ, ốc sẽ ngửi khói xông lên”. Lúc đầu tôi nghĩ làm như vậy ốc sẽ chết do hơi nóng bốc lên, nhưng không ngờ ốc lại mập ra, mình đầy nhũng mỡ.

Những tháng khô hạn, khi nhà có khách, cha tôi lấy giỏ ốc trên giàn bếp xuống, con nào cũng mím miệng, mình màu xám. Cha cho ốc vào một cái thau rửa sạch. Sau đó, người sắp ốc vào một cái nắp khạp chứa sẵn nước trứng gà. Tôi thấy những con ốc há miệng, quơ râu bắt đầu uống nước. Khoảng 20 phút sau, khi ốc đã uống hết nước, cha tôi bắt từng con, vạt đít rồi cho vào nồi đất. Trong nồi có sẵn một lớp sả, bên trên cho thêm lớp sả nữa và cho chút muối. Cha đặt nồi lên bếp chụm lửa chừng mười phút thì ốc há miệng. Cha đảo đi đảo lại một vài lần cho đều rồi đặt trên bếp vài phút nữa. ốc chín, cha nhắc xuống cho vào rổ để nguội rồi sắp ra đĩa.

Những con ốc đã tróc miệng thật bắt mắt. Tôi nhanh tay lấy một con, dùng ghim tre kéo mình ốc ra. Mề ốc vàng, mình trắng thơm ngon. Tôi chấm vào nước mắm sả ớt, vắt thêm một miếng chanh, ngon thấu gan thấu ruột.

Ốc là món ăn có mặt khắp mọi nơi, ngon dở tùy theo cách chế biến của từng người. Món ốc treo giàn bếp được cha tôi chế biến ăn với nước mắm sả, ớt kèm thêm rau thơm, vài chung rượu nồng trở thành món đặc sản khó quên.

[baothai]

Cá kho miền Nam



Ở miền Nam, món cá bống (bống sậy, bống dừa, bống cát, bống trứng...) kho tiêu với thịt ba chỉ, đổ ít nước là món phổ biến. Không có thịt, có thể kho với dừa rám xắt lát mỏng, dài bằng hai lóng tay: béo, bùi, thơm.
Miền Nam còn một dạng cá kho khác là kho kẹo rất mặn, nhiều tiêu cay. Kho trong tộ đất, thường được gọi là kho quẹt: lóc, rô, trê, lòng tong, ngác, chót, bống. Cũng kho khô, có cá bống kèo, không làm vảy được phải vùi tro, chà trên thềm xi măng, mới đem đi kho tộ. Thường ăn với đọt điều, đọt xộp, đọt tra, đọt lụa, đọt đinh lăng, đọt chùm ruột, bông bí, bông so đũa luộc. Đơn giản vậy mà ăn được cơm. Có nơi, người ta ăn xoài sống (xoài tượng), xoài chín ngọt và dưa hấu với cá kho tộ.

Cá bống kèo còn một cách kho nước rất nguyên thủy. Đó là cá tươi mua về, còn quằn quại trong rổ, đem rửa sạch không làm vảy, trút vào nước sôi, nêm mắm muối lạt và bỏ vào nhiều hành củ và hành lát cắt khúc. Có thể bỏ thêm ít ớt. Rồi vớt ra, dùng đũa tuốt dọc theo hai bên xương sống cá, lấy thịt bỏ vào chén cơm ăn, thêm nước cá và hành. Nước rất thơm, thịt cá mềm và ngọt. Ăn cả đầu nghe nhân nhẫn vì cá còn nguyên mật đắng. Còn có kiểu chạch kho với nghệ, rô lưới kho với khổ qua, thường bằm xoài sống vào nước cá, ăn rất ngon...

Hàng trăm loại cá, hàng trăm cách thức nấu nướng luôn luôn biến đổi theo khẩu vị và thổ ngơi của từng địa phương. Một loại cá có đến ba, bốn cách kho, mỗi địa phương lại gia giảm hương vị tùy theo tập quán ăn uống của mình. Chỉ mỗi món cá kho cũng đủ chứng minh hùng hồn rằng "nghề ăn cũng lắm công phu" và người Việt Nam quả là những người sành điệu trong nghệ thuật ẩm thực.

[dieuquang]

ĐẶC SẢN MÙA NƯỚC NỔI: BÔNG ĐIÊN ĐIỂN


Về miền Tây vào mùa nước nổi, sẽ thấy dọc theo hai bờ những tuyến kênh, bông điên điển nở rộ thành từng chùm, ửng vàng chen lẫn sắc xanh của lá. Bông điên điển giờ đây đã trở thành đặc sản “cây nhà lá vườn”, được chế biến thành nhiều món ăn ngon mà những người dân vùng nước nổi nếu có đi xa sẽ còn lưu giữ mãi trong ký ức.


- Để bông điên điển trở thành món ăn, giản dị nhất là người ta nấu một nồi mắm kho, nhúng bông điên điển và một vài loại rau sống khác vào là đã có ngay một món khoái khẩu.


- Hoặc một cách làm đơn giản khác mà rất ngon là người ta dùng nó làm dưa. Bông điên điển lặt rửa sạch với giá sống để cho ráo nước rồi ngâm vào nước vo gạo lắng cho trong, pha muối có độ mặn vừa chuẩn trong cái vịm hay khạp nhỏ, đậy lá chuối hoặc lá môn, ủ kín chừng ba ngày sau là đã có một dĩa dưa vừa chua vừa giòn lại vừa đăng đắng, chấm với nước tương dầm ớt ăn đã ngon mà chấm với cá hoặc thịt kho lại càng ngon hơn.

Nếu ta cho vào món dưa này bông súng, ngó sen, củ co, xác dừa nạo rồi nêm tỏi, đường, bột ngọt thì giòn và ngon không chê vào đâu được. Món này thường được dùng ăn ghém với mắm kho lạt hay cá linh kho mía.


- Thế nhưng quen thuộc với người dân miền Tây hơn cả chính là nồi canh chua bông điên điển nấu với cá linh hay cá rô đồng, mà nếu nấu với bứa hoặc cơm mẻ lại còn ngon hơn. Bông điên điển vừa mới hái xuống còn tươi rói, đựng đầy trong rổ, cạnh bên là chiếc lẩu than đựng canh nóng hực. Món canh chua đã nấu sẵn từ bếp, bên trong chứa đủ các thứ cần thiết, nào bạc hà, cà chua, giá chín, và đặc biệt nhất là những con cá rô mập mạp nằm sâu bên dưới. Bên trên, nào rau thơm, rau om được rắc kín mặt, điểm thêm vài lát ớt đỏ tươi trông thật hấp dẫn.

Những chú cá rô để nguyên con, được gắp ra bỏ vào đĩa nước mắm tỏi ớt, thứ nước mắm thơm ngon ngấm vào da thịt cá, làm cho miếng cá càng ngon hơn bao giờ hết. Còn bông điên điển người ta không bỏ sẵn trong canh, chỉ khi nào ăn thì mới gắp và nhúng vào nước canh đang sôi.

- Nhiều khi người địa phương không sử dụng những nguyên liệu khác, chỉ cần nấu một cái lẩu cá với me sống vừa chua, rồi nhúng độc một thứ hoa vàng rực này vào. Có nhiều nơi còn dùng bông điên điển để ăn với bún nước lèo bên cạnh những loại rau khác như bông súng, bắp chuối xắt nhuyễn… Thưởng thức một lần rồi hẳn sẽ không thể nào quên cái vị nhẫn nhẫn, bùi bùi rất đặc trưng của nó.

- Bông điên điển còn được dùng để xào tép, làm nhân bánh xèo… - một bữa tiệc miền quê vừa ngon, vừa lạ miệng mà không phải nhà hàng, quán ăn nào cũng có được.


- Bánh được làm rất đơn giản nhưng hương vị lại đậm đà khó quên. Dùng bột gạo pha với nước cốt dừa cho loãng, thêm chút bột nghệ vào cho bánh được vàng và thơm. Bông điên điển hái về, rửa sạch, để cho ráo nước. Thịt heo xắt miếng nhỏ, ướp muối, tiêu, tỏi, đường, bột ngọt... để độ nửa giờ cho thịt thấm. Xào thịt lên, khi gần chín thì cho bông điên điển vào xào chung, làm thành nhân của bánh.

- Để có được chiếc bánh giòn, thơm thì cần chú ý cách chiên: bắc chảo bằng gang lên bếp, để lửa riu riu. Dùng cọng lá chuối cắt tựa một đầu, rồi chấm mỡ hay dầu thoa đều trên mặt chảo, đổ bột vào tráng cho tròn và mỏng, rắc thêm vài con tép lên mặt bánh. Khi bánh vừa chín thì cho nhân vào, để chừng hai phút cho bánh thật chín và vàng rồi gập đôi chiếc bánh lại như hình bán nguyệt, xúc ra đĩa hoặc mâm

Bánh xèo bông điên điển làm xong có hương vị thơm lừng của bột, nghệ, nước cốt dừa, thịt, tép, bông điên điển, mỡ, hành, tiêu, tỏi và nhiều thứ gia vị khác. Bánh được ăn với các loại rau trong vườn nhà như: đọt bằng lăng, đọt xoài, đọt điều, đọt cách, lá mơ… Lấy một miếng bánh xèo cuốn với các loại rau chấm nước mắm làm sẵn, bạn sẽ cảm nhận được hương vị tuyệt vời, nhớ hoài

Về miền Tây vào mùa nước nổi, quả là hạnh phúc cho những ai được nếm vài món ăn dân dã, mộc mạc bằng bông điên điển để cảm nhận được câu hát “Ăn bông điển điển, nghiêng mình nhớ đất quê…”.

[Hoang Oanh]

Món ăn miền Nam phong phú lại đa dạng, người miền Nam chế biến các món ăn thật thơm ngon.
Mời quí khách về Miền Tây quê Tôi để thưởng thức nhé.

[MyHang]

Nhìn ngon quá , hấp dẫn quá bà con ơi