Đánh giá chủ đề:
  • 0 Votes - 0 Average
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
FLUOR TRONG NGỪA SÂU RĂNG
23-03-2014, 09:11 PM
Bài viết: #1
FLUOR TRONG NGỪA SÂU RĂNG
LỢI & HẠI TRONG DÙNG FLUOR

Fluor cùng với calci giúp vào việc kiến tạo men răng (trong thời kỳ hình thành men) đồng thời khi răng đã hình thành thì có vai trò “tái khoáng” phủ một lớp lên bề mặt men răng làm cứng chắc men răng sữa cũng như răng vĩnh viễn, răng bị chớm (sún và bị sâu) nên phòng được sâu răng.
Nên súc miệng bằng nước có fluor mỗi tuần/lần.

Nên súc miệng bằng nước có fluor mỗi tuần/lần.

Dùng nước có nồng độ fluor trong khoảng 0,7-1ppm hoặc đảm bảo cung cấp fluor mỗi ngày (tính từ mọi nguồn): trẻ em vừa đủ 0,2mg và người lớn đủ 0,5mg thì răng không bị đổi màu và sâu. Nhận xét này của các chuyên gia là cơ sở fluor hoá nước cũng như tạo các sản phẩm bổ sung fluor phòng sâu răng.

Tuy nhiên, fluor cũng có một số tác hại: nếu dùng nước có nồng độ fluor lớn hơn 4ppm sẽ bị nhiễm fluor, 5-8ppm sẽ hại xương (với 10% xơ cứng xương), 50ppm sẽ gây tổn thương tuyến giáp, 100ppm làm cơ thể chậm phát triển, 125ppm tổn tương thận và 10-80 mg/ngày sẽ gây cứng khớp. Trong thực tế cũng đã có những nơi như 1.000 dân của một làng ở Phú Yên bị chứng răng đen là do nhiễm fluor trong nước giếng. Lợi và hại của fluor do liều dùng quyết định.

Cách dùng các sản phẩm chứa fluor

Việc đầu tiên là nên dùng nước sạch có nồng độ fluor thích hợp (0,7-1ppm). Nếu dùng nước giếng mà thấy răng bị đen nhiều thì nên kiểm tra lượng fluor trong nước.

Nếu dung dịch nước fluor súc miệng có tỷ lệ fluor cao, khi dùng phải pha loãng theo tỉ lệ hướng dẫn. Khi súc phải ngậm miệng trong 2-3 phút để thuốc có thể ngấm vào răng. Sau khi súc trong vòng 30 phút không nên ăn uống để không làm mất tác dụng của fluor trên mặt răng. Nên súc miệng bằng nước súc miệng có fluor mỗi tuần một lần. Thuốc đánh răng có fluor nên dùng hàng ngày.

Lưu ý: Nước súc miệng hay thuốc đánh răng chỉ tiếp xúc trên mặt láng của răng. Còn mặt nhai vì gồm nhiều hố rãnh dễ bị thức ăn thừa đọng lại dù súc mạnh hay dùng bàn chải có mịn mấy cũng không xen vào hố rãnh được. Trong khi đó, tại hố rãnh răng sẽ bị sâu phát triển cả bề rộng lẫn bề sâu. Vì thế cần trám dự phòng các hố rãnh ở mặt nhai để phòng sâu răng bắt nguồn tại chỗ này. Trẻ bị sâu nhiều ở hệ răng sữa hoặc sâu ở mặt láng của hệ răng vĩnh viễn thuộc nhóm có nguy cơ cao. Với những trẻ này, cần trám bít các hố rãnh.

Chỉ khi nào trong khẩu phần ăn thiếu fluor mới dùng dạng bổ sung fluor toàn thân (viên, giọt uống). Không dùng cùng lúc hai dạng bổ sung fluor toàn thân (như uống vừa viên vừa giọt). Có thể dùng kết hợp một dạng bổ sung toàn thân và một dạng bổ sung tại chỗ (nước uống, nước súc miệng, kem đánh răng). Việc dùng dạng bổ sung toàn thân phải có chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa.
Cơ chế hoạt động chủ yếu của fluor trong phòng ngừa sâu răng bao gồm sự tác động tại chỗ, ức chế hoạt động của vi khuẩn và làm giảm khả năng hòa tan của men răng.

Ảnh hưởng tại chỗ: Việc khuếch tán liên tục fluor nồng độ thấp vào xoang miệng làm tăng sự tái khoáng hóa của men răng.

Fluor ức chế quá trình chuyển hóa đường của vi khuẩn, (chuyển hóa này làm biến đổi đường thành axit dưới tác động của vi khuẩn) nên có tác dụng phòng ngừa sâu răng.

Trong quá trình phát triển của răng, fluor kết hợp với những tinh thể hydroxyapatite của amen răng đang phát triển, làm giảm khả năng hòa tan của men răng.
Tuy nhiên, nếu nuốt phải lượng fluor lớn có thể gây nhiễm độc. Nếu ăn 5g fluor hoặc nhiều hơn ở người trưởng thành có thể đưa đến tử vong trong vòng 24 giờ nếu người đó không được cấp cứu y khoa kịp thời. Ở trẻ em, nếu uống một liều đơn lẻ trên 400mg fluor sẽ dẫn đến tử vong trong vòng 3 giờ do ngộ độc. Liều 100 - 300mg ở trẻ em sẽ gây buồn nôn và tiêu chảy.

Vai trò của fluor trong cơ thể

Hàng ngày, cơ thể chúng ta phải được cung cấp đủ qua thức ăn, thức uống 5 chất dinh dưỡng: chất đạm, chất đường bột, chất béo, vitamin và chất khoáng. Fluor chính là chất dinh dưỡng nằm trong nhóm chất khoáng và là chất khoáng vi lượng. Ký hiệu hóa học của fluor là F. Gọi là vi lượng vì hàng ngày cơ thể ta cần rất ít F. Lượng cung cấp qua thức ăn thức uống của F tính bằng miligram (mg), như trẻ 1 - 3 tuổi cần 0,7mg F/ ngày, trẻ 4 – 8 tuổi cần 1,0mg F/ngày, trẻ từ 9 tuổi trở lên và người trưởng thành cần 2 - 4mg F/ngày.

Bổ sung fluor hàng ngày với liều lượng vừa đủ là tốt nhất.
Trong cơ thể, F tham gia vào quá trình phát triển răng, tạo ngà răng và men răng. Quá trình tích chứa F trong răng (đặc biệt ở men răng) xảy ra khi trẻ còn bé, trong thời gian cơ thể bé hình thành và phát triển các răng vĩnh viễn. F cũng có vai trò quan trọng trong quá trình tạo xương bằng cách ảnh hưởng đến việc điều hòa chuyển hóa canxi và phosphor. Khi thiếu F sẽ dẫn đến bệnh sâu răng và đối với xương sẽ dẫn đến bệnh loãng xương. Việc phát hiện mối liên quan giữa thiếu F và bệnh sâu răng được bắt nguồn từ thế kỷ thứ 19 khi người ta quan sát trong răng, đặc biệt ở ngà và men răng có chứa F. Năm 1902, người ta phát hiện dùng F có thể khắc phục bệnh sâu răng vì lượng F ở những răng sâu (nhất là men răng) thấp hơn đáng kể so với bình thường. Người ta cũng nhận thấy khi lượng F trong nước sinh hoạt thấp dưới 0,5mg/l sẽ xảy ra biểu hiện thiếu F mà thường gặp nhất là sâu răng.

Để phòng chống sâu răng do thiếu F, người ta sử dụng một số biện pháp thông qua bổ sung F qua đường miệng. Như tất cả các loại kem đánh răng hiện nay lưu hành trên thị trường đều chứa F nhằm bổ sung chất khoáng cần thiết này, thông qua có lượng F nhất định được nuốt đưa vào cơ thể khi ta đánh răng. Hoặc có hẳn các chế phẩm bổ sung dinh dưỡng (còn gọi là thực phẩm chức năng) có chứa F đang lưu hành trên thị trường. Biện pháp bổ sung F quy mô lớn hơn hết là “fluor hóa nước sinh hoạt” tại các thành phố và tại các nơi mà người ta có thể đưa lượng F thích hợp vào nước ăn hàng ngày (có cả ở nước ta). Bên cạnh đó, cần tạo các điều kiện sống hợp vệ sinh cho trẻ, cung cấp cho trẻ chế độ dinh dưỡng hợp lý, có đầy đủ và cân bằng 5 chất dinh dưỡng kể như trên. Như vậy, để giúp trẻ có hàm răng tốt, không bị sâu răng, không chỉ bổ sung F không thôi là đủ mà phải thực hiện cùng lúc nhiều biện pháp.

Cần thiết nhưng không được thừa

Như đã nói ở trên, một đặc điểm của F là giới hạn thích hợp của hoạt động sinh học chất khoáng này hẹp. Tức là liều bổ sung thích hợp và liều gây độc của F rất gần nhau, thiếu hoặc thừa F đều có hại đối với cơ thể. Giới hạn cho phép của F trong khẩu phần ăn là 2,4 - 4,8mg/kg thực phẩm (giới hạn này cũng áp dụng đối với các chế phẩm bổ sung dinh dưỡng). Giới hạn cho phép F có trong nước ăn sinh hoạt hàng ngày là 1,2mg/l. Nếu bổ sung F quá giới hạn sẽ đưa đến thừa F gây độc. Một bệnh thừa F hiện nay được nói đến là bệnh “nhiễm độc F ở răng” (dental fluorosis). Đây là bệnh xảy ra ở trẻ được bổ sung quá nhiều F trong thời kỳ hình thành và phát triển răng vĩnh viễn. Trẻ dễ bị mắc bệnh nhiễm độc F ở răng thường ở tuổi 1 - 4, quá 8 tuổi xem như không có nguy cơ bị. Bệnh nhiễm độc F ở răng thể hiện có vệt bẩn màu trắng hoặc vàng ở men răng, kích thước vệt này to dần và có thể tạo màu nâu. Trên men răng còn xuất hiện các rãnh, bờ bị ăn mòn, răng trở nên dễ vỡ. Bệnh chỉ gây tổn thương các răng vĩnh viễn. Nếu bổ sung thừa F dài hạn còn có thể gây “bệnh nhiễm độc F ở xương” (skeletal fluorosis) làm cho xương yếu, biến dạng, dễ gãy. Bệnh nhiễm độc F ở xương còn gây triệu chứng kích thích ruột và đau nhức khớp làm dễ chẩn đoán lầm bị bệnh viêm đa khớp dạng thấp.

Tóm lại, như bất cứ chất dinh dưỡng nào, F được bổ sung hàng ngày với liều lượng vừa đủ là tốt nhất. Hãy cho trẻ ăn uống đầy đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng, giúp trẻ thực hiện các biện pháp vệ sinh nói chung, trong đó có vệ sinh răng miệng như biết chải răng với kem đánh răng đúng cách, đúng lúc. Chỉ như vậy mới có thể giúp trẻ có được hàm răng chắc khỏe, đẹp đẽ sau này. Nếu cần, nên đưa trẻ đến nha sĩ để khám và được cho lời khuyên thêm về sức khỏe, vệ sinh răng miệng, nhất là việc bổ sung F.

PGS.TS.DS. NGUYỄN HỮU ĐỨC
THANK YOU
[-] dieuquang được 3 thành viên cám ơn cho post này:
MyHang (24-03-2014 04:23 PM), langtrang (24-03-2014 07:30 PM), baothai (25-03-2014 03:48 AM)
 


Chuyển nhanh:


Đang xem chủ đề này: 1 Khách

Liên hệ | Gốc Quê | Lên trên | Nội dung | Bản rút gọn | Tin RSS