ĂN MÀY CỬA PHẬT

[dieuquang]

MỜI XEM.

Có một ông Lão kéo một xe gạo nặng nề đang lê bước trên đường vừa đi vừa thở hổn hển...Trong có vẻ rất mệt bánh xe chao đảo va vào một cục đá bên đường , làm cả xe gạo đổ nhào xuống hết...Ông lão cố hết sức nâng xe gạo lên , nhưng trong tình thế bất lực và mệt mõi mồ hôi nhẽ nhại , trời thì nắng chang chang...Thế là Ông ngồi bệch xuống đất luôn...Trong khi nhìn xung quanh , Ông thấy một ngôi Chùa , bên ngoài ngôi Chùa là những chiếc xe ô tô đang dựng san sát nhau , trước cảnh tượng nhìn thấy như vậy , vẻ mặt Ông có vẻ đăm chiêu và phiền não . Ông suy nghĩ và nói thầm: "người vừa sinh ra thì đã giàu..có kẻ làm lụng vất vả cả đời lại chẳng có gì !?"
Một người phật tử nghe thấy và nói: "Ông đã đến cửa Phật sao không vào thành tâm cầu nguyện, lại ngồi đây than thân trách phận !" Ông có thấy chùa Phúc Lai bên kia đường không.. cô Gái chỉ , ông Lão dõi mắt nhìn theo ...
Tôi nghe bảo Chùa đó rất thiêng , chả thế mà khách thập phương cứ kéo đến ùn ùn ..." Ông xem kìa , ô tô đậu san sát trước cổng Chùa ! theo lời chị dẫn tận lòng của cô Gái , ông Lão nhờ cô Gái trông giúp mình xe gạo và bước từ từ vào bên trong Chùa theo tiếng Chuông ngân…đứng trước mắt ông là cảnh tượng một số người khác nhau chấp tay và đang lãm nhãm cái gì đó trong miệng không biết ?..Còn khói nhang thì lan tỏa nhiều nơi ... ?
Đứng từ xa nhìn Ông có vẻ ngơ ngác ,một Vị tăng bước tới và nói.."Thí chủ lần đầu tiên đến đây phải không ? ..."
Ông Lão: " Vâng ! thưa Thầy lần đầu con đến nơi cửa Phật nên chẳng biết cầu nguyện ra làm sao ? mong Thầy chỉ dạy !..."
VỊ Tăng : "Thí chủ thỉnh cầu điều gì ? ông Lão quay nhìn những người kia và nói : " Con cầu xin đức Phật ban phát sự Công bằng !?..."
Vị Tăng : "Công Bằng ư !? ..."
Ông Lão: "Vâng ! thưa Thầy... Con sinh ra trong một Gia đình nghèo khổ..bần hàn không được học hành tử tế ,từ bé đã phải tự mưu sinh..Lớn lên lấy một người vợ nghèo và nai lưng làm lụng như trâu bò , để nuôi bầy con nheo nhóc . Cuộc đời khốn khổ cơ hàn cứ thế bám theo Con dai dẵng..Trong khi có biết bao nhiêu người khác sinh ra trong một Gia đình giàu sang , chẳng cần cố gắng mà vẫn sống suốt đời trong nhung lụa..Như vậy, không Công Bằng !! "
Nếu đức Phật linh thiêng xin Người hãy ban cho Con một ít may mắn của những người kia !
Vị Tăng : "Như người kia ư !?"
Ông Lão : "Chỉ cần nhìn họ là đủ biết họ giàu sang Quý phái cở nào rồi !"...Nhưng người nghèo khổ như Con không thể hiểu nỗi họ làm gì mà giàu sang lắm vậy ?
Vị Tăng: "Cái đó ta không biết ? nhưng khi tới đây họ cũng chỉ là Ăn mày cả thôi !!"
Ông Lão:" Ăn mày ư ? thưa Thầy !…"
Vị Tăng: "Đúng ... Ăn mày Cửa Phật !"
Ông Lão:" Nhưng nhìn họ giàu sang Quý phái có thiếu gì mà phải đi ăn mày !?…"
Vị Tăng : "Sống trên cõi đời này mấy ai thỏa mãn với những gì mình đang có . Không tin Thí chủ cứ lại gần họ xem !..."
Ông Lão tò mò đi tới gần mọi người , ép sát và lắng tai nghe thử họ đang nói gi ?...
-Một anh chàng thanh niên lớn tuổi mặc áo vest , thắt cà vạt trong rất chỉnh tề và lịch sự nói: "Cầu xin đức Phật cứu giúp công ty con khỏi bị phá sản , hàng trăm Gia đình công nhân đang trong chờ vào Công ty..Đang trông chờ vào sự chèo lái của con…mô Phật !..."
- Một người Phụ nữ bên cạnh lớn tuổi khóc thút thít và nói :" Xin người rũ lòng từ bi cho con sức mạnh để chiến đấu với căn bệnh ung thư quái ác..Xin người đừng để con phải chịu những cơn đâu hành hạ , dày vò..."
- Một cô Gái trẻ tuổi đứng gần đó khuôn mặt có vẻ buồn rầu ủ rủ cũng nói : "Năm nay con đã gần 30 tuổi , mà vẫn chưa có người yêu thương..Con vô cùng buồn tủi ,con chỉ xin Ngài linh thiêng cho con chút dung mạo để con tìm được một tấm chồng..xin Người ban phước, mô Phật ! ..."
Ông Lão nghe những lời ấy mà lòng cảm động rơi nước mắt..Ông nói lên một tiếng .".Tội nghiệp quá !..." Và đứng dậy bỏ đi tới chổ Vị tăng ngồi.
"Thưa Thầy họ cầu xin rất nhiều điều hóa ra họ toàn là ăn mày thật…Con cứ nghĩ trên đời này ai cũng Hạnh phúc hơn con , chứ ai biết được họ cũng có nhiều nỗi Khổ đến thế !..." ..Ngẫm ra Con còn có nhiều điều hơn họ như : sức khỏe , sự vô tư chẳng hạn..,!
Vị Tăng :" Đúng vậy ! Cuộc đời công bằng với tất cả mọi người..An phận với thực tại và cố gắng hết sức mình để tự mình hóa giải những khó khăn trong cuộc sống .Đó mới chính là một cuộc đời Hoàn mỹ .... !
Ông Lão nghe xong Tỉnh ngộ ..Tiếng chuông vẫn vang trong không gian ngày một xa dần ...
sưutam

[dieuquang]

BẢY BÁT NƯỚC CỨU KHỔ

Ngày xửa ngày xưa, tại một ngôi làng nọ có một gia đình bá hộ nối tiếng giàu có nhất vùng. Người người nể phục, nhà cao cửa rộng, đồng ruộng thì mênh mông bát ngát, thẳng cánh có bay, gia súc thì từng đàn, lúa chất đầy bồ, trong nhà không thiếu thứ gì, kẻ ăn người ở có tới chừng mấy mươi người. Cao lương mỹ vị ăn mãi không hết.

Gia đình bá hộ có hai người con, một trai một gái. Ai cũng khôi ngô tuấn tú, xinh đẹp và nết na. Nhưng rồi tai họa đã giáng suống gia đình họ, khi người con gái vì uất ức với mối tình cùng chàng thi sĩ mà quyên sinh, còn cậu con trai trong một lần đi săn trong rừng sâu, bất cẩn bị sập bẫy mà trở thành kẻ tàn phế.

Người mẹ vô cùng đau khổ và tuyệt vọng. Bà sống trong nỗi ám ảnh và oán hờn. Ngày ngày bà ăn chay niệm Phật cầu xin được bình an và không còn phiền muộn. Rồi một ngày kia, bà cho gọi tất cả những người dân mang nợ với gia đình bà đến và phán rằng:

- Từ xưa tới nay, gia đình ta ăn ở có trên có dưới, ai khó khăn ta đều cứu giúp, cho vay bạc và lúa gạo, sau mỗi lần thu hoạch thì gia đình các ngươi đều có trả nhưng vẫn không thể hết. Nay ta cho gọi các ngươi tới để xóa tất cả các món nợ từ trước đến nay. Dù nợ nhiều hay ít. Từ nay trở về sau, giữa gia đình ta và gia đình những nông dân này không còn bất kỳ món nợ nào.

Những người nông dân nghèo khổ vui mừng khôn xiết, tay bắt mặt mừng, có những người đã quỳ lạy cảm tạ tấm lòng của bà mà khóc nức nở, nguyện làm thân trâu ngựa để báo đáp ơn này. Nhưng bà một lòng từ chối “Kẻ ăn người ở trong gia đình ta nay đã có đủ vì vậy ta không cần thêm nữa, các ngươi hãy về lo làm ăn và sống cuộc sống như mình mong muốn”.


Việc làm này của bà, những tưởng rằng như vậy thì trong lòng bà sẽ thấy thanh thản nhưng sao vẫn nặng trĩu một nỗi buồn.

Nhân dịp một lần vào viếng chùa, bà đã xin gặp vị Hòa thượng và bạch rằng hãy cho bà xin một bài thuốc để diệt trừ khổ đau và phiền não. Vị Hòa thượng mỉm cười hiền hậu nhìn người phụ nữ sang trọng, quý phái nhưng có khuôn mặt đượm buồn mà nói, bà hãy tìm đến bảy gia đình chưa bao giờ biết khổ, xin mỗi gia đình một bát nước. Với bảy bát nước đặc biệt này, tôi sẽ nấu thành một loại thuốc giải cứu những sầu muộn trong lòng bà.

Ngay sau đó, bà lên đường tới thăm gia đình thứ nhất mà bà quen biết bấy lâu nay, bà nghĩ rằng ắt hẳn gia đình này đang hạnh phúc và bà có thể xin được một bát nước. Quả là éo le, sau khi nghe bà trình bày, chủ nhà nhìn bà với ánh mắt ngấn lệ, rằng bà đã đến không đúng nhà và tìm không đúng người.

Lúc này, người chủ nhà bắt đầu kể về câu chuyện gia đình, họ đã sống những ngày đau khổ, bất hạnh ra sao, con cái khiến họ mệt mỏi và buồn phiền như thế nào v.v… Nghe xong, bà lại nói những lời động viên, an ủi, vỗ về yêu thương trước khi bà tới thăm gia đình khác.

Cả ngày hôm ấy, bà không xin được một bát nước nào. Nước là thứ đi đâu cũng có thể lấy, dễ tìm nhưng bà không thể xin được. Gia đình nào cũng có nỗi sầu khổ riêng, không ai giống ai và tất cả những điều ấy khiến bà chạnh lòng, như một phản xạ rất tự nhiên, của một người phụ nữ đã trải qua những mất mát những đau thương trong cuộc sống, bà đều nói lời khích lệ tinh thần, hay đơn giản chỉ là lắng nghe họ tâm sự đề thấu hiểu những gì họ đã trải qua bằng tất cả tình yêu thương vốn có

Suốt những tháng ngày sau đó, bà kiên nhẫn đi xin, nhưng cũng không tìm thấy gia đình nào hạnh phúc thật sự như bà vẫn thấy. Nơi nào cũng chất chứa nỗi niềm khổ đau và hờn tủi. Bà luôn bận tâm suy nghĩ làm thế nào để an ủi, giúp mọi người thoát khỏi phiền não, xoa dịu đau thương, và bà đã quên đi đau khổ của chính mình.
Giờ đây hơn bao giờ hết, bà thấy lòng mình thật thanh thản, nhẹ nhàng. Khi ta cho đi cũng là khi ta nhận lại nhiều hơn thế, nỗi buồn sẽ vơi đi khi ta cởi mở lòng mình, đón nhận lời sẻ chia, lời thân thiện từ những người chung quanh.

Sẽ không có bất kỳ loại thuốc nào có thể “chữa lành” những phiền muộn trong mỗi thân thể con người. Cách mà vị Hòa thượng chỉ cho người phụ nữ bất hạnh kia thật sâu sắc và ý nhị. Sự từng trải, lòng khoan dung, tình yêu thương của một người đàn bà từng làm vợ, làm mẹ của những đứa con, đã giúp bà nhận ra rất nhiều thứ xung quanh cuộc sống này. Điều mà từ trước tới giờ bà chưa một lần được biết và thấu hiểu.

Bảy bát nước, bà mãi không bao giờ tìm thấy nhưng con số bảy cho bà nhiều trải nghiệm đáng quý, nó giống như thiên thần hộ mệnh dẫn dắt bà đến với những điều bản thân tưởng chừng như không thể. Nỗi đau mà bà đang chịu đựng rất nhỏ so với những người khác, phải chăng đó là một điều hạnh phúc?

- Đôi khi trong cuộc sống, có những thời điểm mà tất cả mọi thứ chống lại bạn, đến nỗi bạn cảm tưởng rằng mình không thể chịu đựng hơn được nữa, nhưng hãy cố gắng đừng buông xuôi và bỏ cuộc, vì sớm muộn gì rồi mọi thứ cũng sẽ qua đi. Chính nụ cười của bạn mang lại hạnh phúc cho những người xung quanh, và tất nhiên nó cũng mang lại hạnh phúc cho chính bản thân bạn nữa. Điều ngọt ngào nhất bao giờ cũng đến phía sau những nỗi cô đơn dù không thể diễn tả thành lời.
suutam

[dieuquang]

Một con tàu du lịch gặp nạntrên biển, trên thuyền có một đôi vợ chồng rất khó khăn mới lên đến trướcmũi thuyền cứu hộ, trên thuyền cứu hộ chỉ còn thừaduy nhất 1 chỗ ngồi.
Lúc này, người đàn ông để vợ mình ởlại, còn bản thân nhảy lên thuyền cứu hộ. Người phụ nữ đứng trên conthuyền sắp chìm, hét lên với người đàn ông một câu…………..Kể đến đây, thầy giáo hỏi học sinh: “Các em đoán xem, người phụ nữ sẽ hét lên câu gì?”
Tất cả học sinh phẫn nộ,nói rằng: “Em hận anh, em đã nhìn nhầm người rồi.”
Lúc này thầy giáo chú ý đếnmột cậu học sinh mãi vẫn không trả lời, liền hỏi cậu bé. Cậu học sinhnói: “Thầy ơi, em nghĩ người phụ nữ sẽ nói: Chăm sóc tốt concủa chúng ta anh nhé!”
Thầy giáo ngạc nhiên hỏi:“Em nghe qua câu chuyện này rồi ư?” Học sinh lắc đầu: “Chưa ạ,nhưng mà mẹ em trước khi mất cũng nói với bố em như vậy.”
Thầy giáo xúc động: “Trả lời rất đúng.” Người đàn ông được cứu sống
trở về quê hương, một mình nuôi con gái trưởng thành. Nhiều năm sau,
anh ta mắc bệnh qua đời, người con gái lúc sắp xếp kỷ vật, phát hiện quyển nhật ký của bố. Hóa ra, lúc mẹ và bốngồi trên chiếc tàu ấy, người mẹ đã mắc bệnh nan y,trong giây phút quyết định, người chồng đã dành lấy
cơ hội sống duy nhất về phần mình. Trong nhật ký viếtrằng : “Anh ước gì anh và em cóthể cùng nhau chìm xuống đáy biển, nhưng anh không thể. Vì con gái chúngta, anh chỉ có thể để em một mình ngủgiấc ngủ dài dưới đáy đại dương sâu thẳm. Anh xin lỗi.”
Kể xong câu chuyện, phònghọc trở nên im ắng, các em học sinh đã hiểu được ý nghĩa câu chuyện này:
Thiện và ác trên thế gian, có lúc lắm mối rối bời, khólòng phân biệt, bởi vậy đừng nên dễ dàng nhận định người khác. Người thích chủ động thanh toán tiền, không phải bởi vì người ta dư dả, mà là người ta xem trọng tình
bạn hơn tiền bạc. Trong công việc, người tình nguyện nhận nhiều
việc về mình, không phải bởi vì người ta ngốc, mà là người ta hiểu được ý nghĩa trách nhiệm. Sau khi cãi nhau người xin lỗi trước, không phải
bởi vì người ta sai, mà là người ta hiểu được trân trọng người bên cạnh mình. Người tình nguyện giúp đỡ người khác, không phải vì nợ người đó cái gì, mà là vì người ta xem người đó là bạn.

Sưu Tầm

[dieuquang]

TÁM ĐIỀU GIAN DỐI

Câu chuyện bắt đầu khi tôi còn là một đứa bé; Tôi là con trai của một gia đình nghèo. Chúng tôi luôn thiếu ăn. Khi nào đến giờ ăn, mẹ lúc nào cũng nhường phần ăn của bà cho tôi. Trong khi sớt cơm của bà sang chén của tôi, mẹ thường nói “ Ăn cơm đi, con trai của mẹ. Mẹ không đói.”

Đó là lời gian dối thứ nhất của mẹ.

Khi tôi đang trưởng thành, mẹ thường dành thời giờ đi câu cá bên sông gần nhà, bà hy vọng bắt được cá để cho tôi có thêm thức ăn dinh dưỡng cho mau chóng lớn. Nếu bắt được cá, mẹ thường nấu món canh cá tươi để tôi ăn uống được ngon hơn. Trong lúc tôi đang ăn, mẹ thường ngồi cạnh tôi gặm những xương cá còn sót chút thịt mà tôi vừa ăn xong. Lòng tôi thật xót xa khi thấy mẹ làm vậy. Tôi bèn dùng đũa sớt phần cá cho bà. Nhưng ngay lập tức mẹ liền từ chối và bảo rằng: “Ăn cá đi con. Mẹ không thích cá lắm đâu!”

Đó là lời gian dối thứ hai của mẹ

Rồi khi tôi lên trung học, để có tiền cho tôi ăn học mẹ nhận hàng đóng xếp các hộp diêm về nhà làm để kiếm thêm chút ít chi tiêu trong nhà. Khi mùa đông đến, tôi thường thức giấc thấy mẹ vẫn còn thức, cặm cụi làm việc bên ngọn đèn cầy nhỏ. Tôi bèn nói: “Mẹ, sao mẹ không đi ngủ đi! Ngày mai mẹ còn phải đi làm nữa đó!” Mẹ mỉm cười nói: “Ngủ đi con cưng. Mẹ chưa có mệt.”

Đó là lời gian dối thứ ba của mẹ.

Khi kỳ thi cuối khóa đến, mẹ xin phép nghỉ làm để đưa tôi đi thi. Mẹ tôi đã ngồi chờ hàng giờ dưới nắng nóng chói chang của mặt trời hè. Khi chuông reo báo hiệu giờ thi đã qua, mẹ ngay lập tức đến đón tôi và rót một ly trà từ bình nước mẹ mang theo. Thấy mẹ mồ hôi nhễ nhại, tôi liền nhường mẹ tách trà và bảo mẹ hãy uống trước đi. Mẹ bèn nói: “ Uống đi con. Mẹ không có khát!”

Đó là lời gian dối thứ tư của mẹ.

Sau khi cha tôi chết vì bệnh, bà mẹ đáng thương của tôi lại đóng vai gà mẹ nuôi con. Bà phải nuôi tôi một mình. Gia đình tôi càng ngày càng túng quẫn. Ngày ngày đau khổ dù nhờ người cậu tốt bụng thỉnh thoảng giúp đỡ. Hàng xóm thường khuyên mẹ, sao không đi bước nữa. Nhưng mẹ cứng đầu, gạt bỏ mọi lời khuyên can; và nói rằng: “ Mẹ không cần tình yêu nữa!”

Đó là lời gian dối thứ năm của mẹ.

Sau khi tôi đã học xong và có được việc làm, đã đến lúc mẹ tôi phải về hưu. Nhưng bà không muốn; mẹ thường đi ra chợ sáng sớm, buôn bán một ít rau tươi để có tiền chi tiêu trong nhà. Tôi làm việc ở một thành phố khác và luôn gửi tiền giúp mẹ. Nhưng mẹ thường không nhận tiền tôi giúp mà đôi khi còn gửi trả lại. Bà nói: “Mẹ đã có đủ tiền xài!”

Đó là lời gian dối thứ sáu của mẹ.

Sau khi tốt nghiệp cử nhân, tôi xin học tiếp thạc sĩ. Tôi được một hãng lớn cho học bổng và cuối cùng làm việc cho hãng này. Nhờ mức lương cao, tôi dự định đưa mẹ về sống chung để bà được hưởng sự an nhàn. Nhưng mẹ không muốn làm tôi lo lắng vì bà. Nên mẹ nói rằng: “Mẹ sống ở đây quen rồi!”

Đó là lời gian dối thứ bảy của mẹ.

Khi về già, mẹ tôi bị ung thư bao tử nên phải nằm bệnh viện. Tôi sống xa mẹ hàng ngàn cây số, nhưng vẫn về thăm mẹ thương yêu. Sau khi mổ, mẹ nằm yếu ớt trên giường bệnh. Mẹ trông đã già, nhìn tôi chăm chú. Mẹ cố gắng hết sức để nở một nụ cười cho tôi vui, nhưng rõ ràng rất khó khăn. Tôi thấy rõ căn bệnh đã làm mẹ yếu nhiều. Bà trông yếu ớt và mỏng manh. Tôi nhìn mẹ mà nước mắt tuôn rơi. Lòng tôi đau đớn khi thấy mẹ trong tình cảnh đó. Nhưng mẹ tôi, với một chút sức tàn còn lại, nói rằng: “Đừng khóc, con yêu. Mẹ không có đau đớn gì đâu!”

Đó là lời gian dối thứ tám và cũng là lời gian dối cuối cùng.

Sau lời gian dối ấy, người mẹ tôi thương yêu nhất đời nhắm mắt ra đi mãi mãi.

suutam

[dieuquang]

MỜI XEM TIẾP : BÀI HỌC CUỐI CÙNG

Một nhà hiền triết dẫn một toán học trò của mình đi ngao du khắp chốn trên đời. Trong vòng 10 năm trời thầy trò họ theo nhau đi hầu hết các nước, gặp gỡ hầu như tất cả những người có học vấn. Lúc này, thầy trò họ đã trở về, người nào người nấy kinh luân đầy một bụng, kinh nghiệm đầy mình. Trước khi vào thành, nhà hiền triết ngồi nghỉ trên một bãi cỏ ở ngoại thành, nói với học trò của mình:
"Mười năm ngao du, các con đều đã trở thành kẻ sĩ học rộng hiểu nhiều, lúc này đây, sự học sắp kết thúc ta sẽ giảng cho các con bài học sau cùng".
Các học trò kéo đến ngồi vây quanh nhà hiền triết. Một lát sau, nhà hiền triết hỏi: Hiện chúng ta đang ngồi ở đâu?
Các học trò đồng thanh trả lời rằng đang ngồi trên bãi cỏ hoang ở bên ngoài thành. Nhà hiền triết lại hỏi:
Trên bãi cỏ hoang này có cây gì mọc lên? Học trò đồng thanh đáp, trên bãi hoang mọc toàn cỏ dại ạ!
Nhà hiền triết nói: Đúng! Trên bãi cỏ hoang này mọc toàn cỏ dại. Bây giờ ta muốn biết bằng cách gì để trừ hết thứ cỏ dại này đi?
Các học trò nhìn nhau hết sức ngạc nhiên, họ thực sự không ngờ rằng, nhà hiền triết xưa nay vốn chỉ đi sâu nghiên cứu những điều huyền bí của cuộc sống, vậy mà trong bài học sau cùng này lại hỏi một vấn đề giản đơn như thế.
Một người trong toán học trò lên tiếng trước: "Dạ thưa thầy, chỉ cần có một cái xẻng thôi là xong hết ạ!"
Nhà hiền triết khe khẽ gật đầu.
Một người học trò khác như phát hiện ra điều gì mới, nói tiếp: "Dạ thưa thầy, đốt lửa để diệt cỏ cũng là một cách rất hay đấy ạ!"
Nhà hiền triết im lặng mỉm cười, ra hiệu gọi một người khác.
Người học trò thứ ba nó: "Thưa thầy, rắc vôi lên cũng có thể diệt được hết tất cả các giống cỏ đấy ạ!".
Tiếp ngay sau đó là người học trò thứ tư anh ta nói: “Diệt cỏ phải trừ tận gốc, chỉ cần nhổ được rễ lớn là xong hết!”.
Các học trò đã lần lượt nói hết suy nghĩ của mình, nhà hiền triết đứng dậy, nói:
"Bài học hôm nay đến đây là hết, các con hãy về đi, rồi theo cách mình nghĩ, mỗi người hãy diệt cỏ ở một mảnh đất trên bãi hoang này.
Nếu không diệt được cỏ, một năm sau quầy lại đây ta nói chuyện sau".
Một năm sau, mọi người quay trở lại, có điều khác là bãi cỏ năm trước không còn đầy cỏ dại nữa, mà đã trở thành cánh đồng ngô lúa xanh tươi.
Toán học trò lại ngồi quây quần gần ruộng lúa, chờ nhà hiền triết tới nhưng chờ mãi vẫn không thấy ông tới.
Mấy năm sau nhà hiền triết ấy qua đời, những người học trò cũ của ông đã chỉnh lý lại những tài liệu, luận thuyết mà ông nêu ra, thấy ở một chương cuối, ông đã tự ghi thêm vào một câu:
"Muốn diệt hết cỏ dại ở bãi hoang, chỉ có một cách hay nhất, đó là hãy trồng cấy mùa màng lên đấy".
Cũng như vậy, muốn để linh hồn không phải buồn lo tản mạn, thì cách duy nhất là hãy chiếm cứ nó bằng những đức tính tốt".