MỪNG PHẬT ĐẢN 2017

[dieuquang]

Cách đây hơn 2600 năm, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ra đời tại xứ Ấn Độ cổ xưa, cội nguồn của nền văn minh sông Hằng và thế giới. Một sự kiện trọng đại thật là hy hữu và hiếm có, Đức Thế Tôn thị hiện vào cõi đời này để làm lợi ích cho tất cả chúng sinh.

Phật Đản (chữ Nho 佛誕 -nghĩa là ngày sinh của đức Phật); hay là Vesak (Pali; tiếng Phạn: Vaiśākha, Devanagari: वैशाख, Sinhala: වෙසක් පෝය) là ngày kỷ niệm Phật Tất-đạt-đa Cồ-đàm sinh ra tại vườn Lâm-tì-ni, năm 624 TCN, diễn ra vào ngày 15 tháng 4 âm lịch hàng năm.

Theo truyền thống Phật giáo Bắc tông và ảnh hưởng của Phật giáo Trung Hoa, ngày này là ngày kỷ niệm ngày sinh của đức Phật Thích Ca; theo Phật giáo Nam truyền và Phật giáo Tây Tạng thì đây là ngày Tam hiệp (kỷ niệm Phật đản, Phật thành đạo và Phật nhập Niết-bàn). Ngày Phật Đản hay là lễ Vesak, Tam Hiệp được kỷ niệm vào các ngày khác nhau, tùy theo quốc gia.

Một số quốc gia với đa số Phật tử chịu ảnh hưởng Bắc tông (như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam) thường tổ chức ngày lễ Phật đản vào ngày mồng 8 tháng 4 âm lịch. Các quốc gia theo Nam tông thường tổ chức vào ngày trăng tròn trong tháng 4 âm lịch hay là ngày trăng tròn trong tháng 5 dương lịch. Có những năm có 2 ngày trăng tròn trong tháng 5 dương lịch như năm 2007, có nơi tổ chức ngày Vesak vào ngày trăng tròn đầu tiên (ngày 1 tháng 5) trong khi tại nơi khác lại kỷ niệm vào ngày trăng tròn thứ 2 (ngày 31 tháng 5). Cách tính kỷ nguyên Phật lịch tại các quốc gia theo truyền thống Nam tông cũng khác nhau, nên năm Phật lịch có thể cách nhau một năm.
Phật Đản là ngày nghỉ lễ quốc gia tại nhiều quốc gia châu Á như Thái Lan, Nepal, Sri Lanka, Malaysia, Miến Điện, Singapore, Indonesia, Hàn Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Campuchia,...

Vào ngày lễ, Phật tử thường vinh danh Tam bảo: Phật, Pháp, Tăng (qua các hình thức như dâng cúng, tặng hoa, đến nghe thuyết giảng), và thực hành ăn chay và giữ Ngũ giới, Tứ vô lượng tâm (từ bi hỷ xả), thực hành bố thí và làm việc từ thiện, tặng quà, tiền cho những người yếu kém trong cộng đồng. Kỷ niệm Vesākha cũng có nghĩa là làm những nỗ lực đặc biệt để mang lại hạnh phúc, niềm vui cho những người bất hạnh như người già cao niên, người khuyết tật và người bệnh, chia sẻ niềm vui và hòa bình với mọi người.

Ở một số quốc gia, đặc biệt là Sri Lanka, hai ngày được dành cho việc cử hành Vesākha, việc bán rượu và thịt thường bị cấm và tất cả các cửa hàng rượu, bia và lò giết mổ phải đóng cửa do nghị định của chính phủ. Chim, côn trùng và thú vật được phóng sinh như là một "hành động mang tính biểu tượng của sự giải thoát", của sự trả tự do cho những người bị giam cầm, bị bỏ tù, bị tra tấn trái với ý muốn của họ.
Tại Ấn Độ, Nepal, người dân thường mặc áo trắng khi lên các tịnh xá và ăn chay. Tại hầu hết các quốc gia châu Á đều có diễn hành xe hoa và nghi lễ tụng niệm, tại Hàn Quốc có lễ hội đèn hoa sen (연등회, Yeon Deung Hoe) rất lớn

Ngài đản sanh tại vườn Lâm Tỳ Ni ngoại thành Ca Tỳ La Vệ, ngày nay là xứ Nepal. Khi Đức Thế Tôn thị hiện đản sanh, tiên nhân A Tư Đà đoán rằng sau này Ngài sẽ trở thành vị Vua Chuyển Luân Thánh Vương và nếu xuất gia học đạo sẽ thành Phật. Lịch sử của Đức Thế Tôn có tính siêu việt giống như đoá hoa Vô Ưu mấy ngàn năm mới nở một lần.

Đức Phật nhập thế, thị hiện là một vị Đông cung thái tử con vua Tịnh Phạn, mẹ là hoàng hậu Ma-Da, Ngài ở trên đỉnh cao quyền lực phong kiến nhưng chẳng đam mê lạc thú trần gian, quyết định ra đi tìm đạo, thành đạo, trao truyền chánh pháp đến cuối cuộc đời mới an nhiên tự tại ra đi, có báo trước ba tháng. Trước khi xuất gia, Ngài dạo qua bốn cửa thành thấy cảnh già, bệnh, chết và một đạo sĩ. Từ đó, Ngài trầm tư về lẽ sống chết, về thân phận của kiếp người.

Đạo Phật có tư tưởng xuất thế gian, nhưng chủ trương tốt đạo đẹp đời để cứu khổ chúng sinh. Trải qua hơn hai ngàn sáu trăm năm lịch sử, đạo Phật chưa từng gây ra cuộc Thánh chiến nào cả, vì đạo Phật là đạo của hòa bình, đạo Phật là đạo của con người, vì con người mà thương yêu đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau. Chính vì thế, đến ngày 15 tháng 12 năm 1999 Đạo Phật được Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc công nhận là Tôn giáo Văn hoá Thế giới, còn gọi là Đại lễ Tam hợp: ngày Phật đản sanh, ngày Phật thành đạo và ngày Phật nhập Niết-bàn. Ngày lễ Phật đản của cả thế giới được Liên Hợp Quốc bảo trợ và gọi là Đại lễ Vesak. Đất nước Việt Nam chúng ta được vinh dự tổ chức Đại lễ Vesak 2 lần vào năm 2008 và năm 2014 tại Thủ đô Hà Nội.

Đức Phật ra đời với nét son vàng sáng chói, Ngài đã mở ra trang sử mới cho toàn thể nhân loại sống bằng trái tim yêu thương có hiểu biết trong tinh thần vô ngã, vị tha. Phật giáo là một trong những tôn giáo cổ xưa nhất đã và đang tiếp tục đóng góp rất to lớn cho nhân loạivề mặt đạo đức. Đạo Phật đã đáp ứng được các nhu cầu thiết cho nhân loại về các giá trị an lạc, hoà bình, hữu nghị và hợp tác toàn diện với tinh thần ổn định, kế thừa và phát triển trong bình đẳng. Người Phật tử chân chính khi đã thọ năm điều đạo đức, sống tốt đạo đẹp đời mang đậm chất từ bi hỷ xả, đã được nuôi dưỡng trong truyền thống tâm linh Phật giáo, nhờ vậy tránh xa mọi điều tội lỗi mà hay làm các việc thiện lành tốt đẹp.

Sau khi thành đạo dưới cội Bồ-đề Đức Phật tuyên thuyết lần đầu tiên tại vườn Lộc Uyểnvề chân lý Tứ diệu đế, tức bốn sự thật nhiệm mầu là: Khổ đế, Tập đế, Diệt đế và Đạo đế.

Khổ đế là một sự thật của kiếp nhân sinh. Khổ đau là một sự thật của kiếp người, nguyên nhân dẫn đến đau khổ do si mê tham ái chấp ta là thật. Con người sinh ra phải chịu cảnh sinh, già, bệnh, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não về hai phương diện vật chất và tinh thần. Kế đến là thương yêu xa lìa khổ, oán ghét mà gặp nhau khổ, mong cầu không được như ý khổ, thân này thịnh suy khổ.

Tập đế là nguyên nhân của các sự khổ. Mọi thống khổ con người đang phải gánh chịu nơi thân này, cuộc đời giả tạm này chính là tham, sân, si vì thấy mình là thật. Tham lam chính là nguyên nhân của đau khổ, làm cho con người thiếu sáng suốt nên tìm cách chiếm đoạt dưới mọi hình thức. Người xưa có câu: Một đốm lửa sân có thể thiêu rụi cả rừng công đức. Sân giận oán hờn cũng là nguyên nhân gây ra đau khổ tạo ra ác nghiệp không có ngày thôi dứt. Si là trạng thái tối tăm mờ mịt hành động trong mê lầm, là nguyên nhân tạo ra nhiều tội lỗi, là nhân đọa vào các loài súc sinh vì không biết tôn tri trật tự, phải trái, tốt xấu, đúng sai, không phân biệt chánh tà. Chính si mê là nguyên nhân sản sinh ra tham ái và sân giận dẫn đến triệt tiêu lẫn nhau. Đức Phật đã nói Tập đế là nguyên nhân của mọi khổ đau, nếu chúng ta tu tập và đoạn trừ được tham sân si thì trong lòng bình an hạnh phúc. Đức Phật nói: Tập đế là sự thật, là nguyên nhân tạo ra tất cả nỗi khổ niềm đau trong cuộc đời này.

Chân lý thứ ba là diệt đế? Tức là Niết-bàn vô sinh. Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã hoàn toàn giác ngộ nên sống với tâm sáng suốt của chính mình và an nhiên tự tại trong cuộc đời. Đức Phật Thích Ca Mâu Ni là bậc thầy vĩ đại của nhân loại, người đã truyền bá thông điệp từ bi và trí tuệ đến mọi người bằng con đường chuyển hóa thân tâm, giúp cho tha nhânbiết cách làm chủ bản thân mà không ỷ lại hay dựa dẫm vào người khác. Ngài đến và đi trong an nhiên tự tại, giúp người thoát khỏi bóng tối vô minh để tìm đến ánh sáng chân lý. Hãy tự mình làm chủ bản thân, hãy tự mình thắp lên với ngọn đuốc chánh pháp, hãy tự mình chuyển hóa thân tâm, nếu chính mình vấp ngã thì chính mình đứng lên đó chính là thực tại nhiệm mầu.

Chân lý thứ tư là đạo đế, là nhân xuất thế gian, là những pháp tu gồm có Tứ Niệm xứ, Tứ Chánh cần, Tứ Như ý túc, Ngũ căn, Ngũ lực, Thất Bồ đề phần và Bát Chính đạo. Để được an trú với tâm Phật sáng suốt, chúng ta cần tu chuyển hoá ba nghiệp thân miệng ý trong sạch, tu tập giới định tuệ để gột rửa tham sân si, vô minh nghiệp chướng trong lòng. Nhờ có Phật ra đời và đã đóng góp cho cuộc đời giảm bớt đau khổ lầm mê mà sống an vui hạnh phúc ngay tại đây và bây giờ.