dấu hỏi ngã

[dieuquang]

xem thấy hay, nhưng thú thật khi viết câu chữ thì cho nó bay đi vì bởi thói quen khó sửa , ok phải không quí vị thầy giáo.

PHÂN BIỆT DẤU HỎI, DẤU NGÃ
Trong tiếng Việt, người viết thường sai lỗi chính tả nhiều nhất là hai dấu hỏi - ngã. Muốn phân biệt rõ ràng hai dấu thanh này, trước tiên ta phải xác định đó là từ thuần Việt hay từ Hán Việt.

A. ĐỐI VỚI TỪ HÁN VIỆT:
* MẸO :
"Mình Nên Nhớ Viết Là Dấu Ngã"
(Chú ý các âm đầu : M - N - Nh - V - L - D - Ng)
* LUẬT :
Với các từ Hán Việt, những từ có âm đầu là M - N - Nh - V - L - D - Ng thì viết dấu ngã.
Ví dụ:
- Mĩ mãn, mã lực, mãnh hổ, từ mẫu ...
- Truy nã, nỗ lực, nữ giới, trí não ...
- Nhẫn nại, nhũng nhiễu, thạch nhũ, nhiễm độc ...
- Thành lũy, lữ hành, kết liễu, lễ độ ...
- Vĩnh viễn, vũ lực, vĩ tuyến, vãng lai ...
- Dã man, hướng dẫn, dũng cảm, diễm lệ ...
- Ngữ nghĩa, hàng ngũ, vị ngã, ngưỡng mộ ...

Ngoại lệ : Ngải (ngải cứu - tên cây thuốc).

**Ngoài 7 âm đầu trên, các từ Hán Việt đều viết dấu hỏi.
Ví dụ:
- Ảo ảnh, ảm đạm, ẩm thực, ẩn hiện, ẩu đả, ỷ lại, yên ổn, yểu mệnh, ủng hộ, ủy ban, ủy lạo, ngự uyển, chủ nhật, chủng tộc, chẩn bệnh, chứng chỉ, khả ái, khởi nghĩa, khảng khái, khử trùng, giảng giải, học giả, giản dị, gia giảm, xử sự, xả thân, xưởng thợ, kỉ niệm, ích kỉ, gia phả, phản bội, phỉ báng, kết quả, quảng đại, quỷ quyệt, thủ đô, thưởng thức, thải hồi, xử trảm, phát triển, trở lực ...

Ngoại lệ :
- bãi : (bỏ) bãi khóa. - bĩ : (đen) bĩ cực, vận bĩ.
- cữu : (hòm) linh cữu. - cưỡng : (cưỡng ép)
- đãng : phóng đãng, thoáng đãng.
- hãm : (hại). - hoãn : trì hoãn.
- hỗ : (cùng) hỗ tương. - hỗn : (loạn).
- huyễn : (mê). - hữu : (có - bạn - phải).
- kĩ : (tài) kĩ thuật, kĩ xảo; (hát) kĩ nữ.
- phẫu : giải phẫu. - phẫn : phẫn nộ
- quẫn : (khốn) quẫn bách
- quỹ : (dấu, rương) quỹ đạo, thủ quỹ.
- sĩ : (trò) thi sĩ. - suyễn : (bệnh).
- xã : xã hội. - tĩnh : (yên).
- tiễn : (đưa - mũi tên) - tiễu : (diệt) tiễu phỉ.
- trẫm : (vua) - trĩ : (chim), ấu trĩ, bệnh trĩ
- trữ : (cất) lưu trữ - tuẫn : tuẫn nạn.
- thuẫn : (mâu thuẫn) - thũng (bệnh)
- Trãi : (Nguyễn Trãi)

B. ĐỐI VỚI TỪ THUẦN VIỆT:

1) Đối với từ thuần Việt, các TỪ LÁY đều viết theo luật sau:
HUYỀN - NGÃ - NẶNG
HỎI - SẮC - KHÔNG * (Không dấu - thanh ngang)

Mẹo: "Chị HUYỀN mang NẶNG NGÃ đau
Anh NGANG SẮC thuốc HỎI đau chỗ nào"

Nghĩa là : Thanh Huyền, Nặng, Ngã kết hợp với dấu Ngã.
Thanh Ngang, Sắc, Hỏi kết hợp với dấu Hỏi.
Ví dụ :
Huyền - Ngã : sẵn sàng, lững lờ, vồn vã, vẽ vời ...
Nặng - Ngã :nhẹ nhõm, đẹp đẽ, mạnh mẽ, lạnh lẽo ...
Ngã - Ngã : lỗ lã, dễ dãi, nghễnh ngãng, nhõng nhẽo ...
Ngang - Hỏi : nho nhỏ, lẻ loi, vui vẻ, trong trẻo ...
Sắc - Hỏi : nhắc nhở, trắng trẻo, sắc sảo, vắng vẻ ...
Hỏi - Hỏi : lỏng lẻo, thỏ thẻ, hổn hển, rủ rỉ ...

Ngoại lệ :
- bền bỉ - chàng hảng
- chồm hổm - chèo bẻo
- gọn lỏn - hồ hởi
- hẳn hòi - khe khẽ
- lam lũ - lẳng lặng
- niềm nở - phỉnh phờ
- nài nỉ - mình mẩy
- nhỏ nhặt - ngoan ngoãn
- se sẽ - sừng sỏ
- trơ trẽn - trọi lỏi
- ve vãn - vỏn vẹn
- vẻn vẹn - xài xể
- xảnh xẹ

2) Các từ thuần Việt khởi đầu bằng nguyên âm thì viết dấu hỏi.
Ví dụ : ủ phân, ở nhà, ửng hồng, cái ảng, ẩm ướt, cá thu ảu, ẩu tả ...

Trừ 5 chữ:
- ẵm (con). - ễ (mình).
- ễnh (bụng). - ễnh (ương).
- ưỡn (ngực).

3) Với các từ gộp âm thì viết dấu hỏi
Ví dụ:
- Ảnh (anh + ấy), ổng, cổ, (bữa) hổm, (ở) trỏng, trển, bển, sảu ...
- Bả (bà + ấy), dỉ, (ở) đẳng, ngoải ...
- Chỉ (chị + ấy), cẩu, mở, dưởng, nẩu (nậu + ấy : "họ"), (làm) vẩy (vậy + đó).
- Chửa (chưa + có), khổng (hổng, hỏng) ...
- Phỏng (phải + không).

Trừ: Hỗi giờ (hồi + nảy tới giờ).
dq suutam

[Hoang Oanh]

Cảm ơn anh hai đã cho em về cách viết dấu hỏi ngã, ngày xưa khi học ở Trường Trưng Vương Sadec, môn viết chính tả em bao giờ cũng điểm 10 nhớ có lần cô bạn kế bên cứ copde bài của em hòai, em tức quá nghỉ cách viết sai để bạn ấy xem viết giống mình, lát sau sửa lại nhưng trẻ nhỏ mà xong bài góp ngay đâu có xem lại thế là bị 7điểm, ức ơi là ức từ đó về sau ko viết vậy nữa, cho bạn copde luôn Giờ ở Công ty em là người hay chỉnh sửa lỗi chính tả các cháu trẻ dù học qua ĐH nhưng sai lỗi chính tả quá nhiều và qua báo mạng, thực tế qua tn của các cháu, em ko hiểu các cháu sao lại dùng từ như vậy, ko giự gìn sự trong sáng của tiếng Việt mình nhỉ?